από : https://xsaitis.blogspot.com/

ΑΥΤΟ ΕΓΙΝΕ ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ ΠΡΙΝ ΑΠΟ 72 ΧΡΟΝΙΑ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ ΜΑΣ

Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΤΟΥ ΑΛ.ΖΟΥΛΦΑ ΛΙΓΟ ΠΡΙΝ ΞΕΚΛΗΡΙΣΘΕΙ

ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑ ΣΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΛΑΡΙΣΑΣ ΤΟ 1962

ΠΑΝΩ ΟΡΘΙΟΣ ΔΕΞΙΑ ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΘΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΣΟΥΡΛΑ Ο ΒΑΣ.ΑΝΔΡΕΟΥ  ΚΑΙ ΚΑΤΩ ΕΝΑ ΑΛΛΟ ΘΥΜΑ Ο ΝΙΚ.ΖΟΥΛΦΑΣ 

ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΛΑΡΙΣΑΣ ΤΟΥ 2016  κ  Διευθυντά . Θέλω να δημοσιεύσετε την άποψη μου για το περιεχόμενο της επιστολής  του Δικηγόρου  κ. Στ .Π. Σούρλα που δημοσιεύσατε την Κυριακή 10-4-2016 Όλοι   γνωρίζουμε ότι οι κατακτητές Γερμανοί και Ιταλοί έκαψαν ολόκληρα χωριά και εκτέλεσαν χιλιάδες Ελληνες Πατριώτες  για ελάχιστους σκοτωμένους στρατιώτες τους, όπως τα Καλάβρυτα, το Δίστομο της Βοιωτίας, την Κλεισούρα της Καστοριάς, το Δομένικο της Ελασσόνας και πάρα πολλά άλλα χωριά .Ενώ ο Γρηγόρης  Σούρλας  που σκότωσε, κατά τα γραφόμενα του συγγενούς του κ .Σούρλα, σε διάφορα σαμποτάζ  περίπου χίλιους  Ιταλούς και Γερμανούς, κυκλοφορούσε ελεύθερος.  Αυτά ούτε μικρά παιδιά δεν  τα πιστεύουν. Αλλά ας μιλήσουμε για την περιοχή μας  που γνωρίζουμε καλά.  Έχει ακούσει  ο κ Σούρλας ότι τον Ιούλιο του 1946 η ομάδα του «καπετάνιου του κάμπου» έφτασε από τα Φάρσαλα στην Καλλιπεύκη για να τρομοκρατήσει παλιούς αντάρτες, χωρίς να γίνει μέχρι τότε κάποια παράνομη ενέργεια απ’αυτούς . Και επειδή αυτοί οι αντάρτες δεν ήταν  αφελείς να περιμένουν να τους σφάξει στα σπίτια τους , η  ομάδα ξέσπασε σ΄όποιον έβρισκε  .Βίασαν κορίτσια, έδειραν  και σκότωσαν αθώους και μετά κατέβηκαν στους Γόννους  για να κάνουν επίδειξη δύναμης. Τότε οργανώθηκαν οι αντάρτες της κατοχής  και τους περίμεναν στο καράβι του Πηνειού ,όπου και έγινε πολύωρη μάχη στην οποία σκοτώθηκαν πολλοί της ομάδας του Σούρλα . Δυστυχώς ανάμεσα στα θύματα υπήρχαν και πολλοί αθώοι που είχαν βίαια επιστρατευτεί από χωριά του κάμπου. Αγριεμένοι οι Σουρλικοί επέστρεψαν στο χωριό μας το Μακρυχώρι στις 6 Αυγούστου του 1946 και έπιαναν οποιονδήποτε κινούνταν στο χωριό. Αφού βασάνιζαν όποιον αντιδρούσε ,εκτέλεσαν περισσότερους από τριάντα ανθρώπους. Δέκα έξι ηταν Μακρυχωρίτες και οι υπόλοιποι ξένοι εργάτες που δούλευαν στις πατόζες. Μία γυναίκα της οικογένειας Λιούπα την έκαψαν ζωντανή στο σπίτι της. Την ίδια ημέρα έκαψαν και 15 σπίτια, επειδή  δεν έβρισκαν τους ιδιοκτήτες τους μέσα   . Ήρθε και Τρίτη φορά η ομάδα του ‘’καπετάνιου’’ στις 13 Αύγουστου του 1946  για να ολοκληρώσει το καταστροφικό της έργο ,αλλά έφυγε κυνηγημένη από τους παλιούς αντάρτες. Αυτή ήταν η προσφορά του Γρηγόρη Σούρλα στην περιοχή μας. Υ.Γ. 1) Αναλυτικά για την «Μαύρη» μέρα του χωριού μας, δημοσίευσε επιστολή μου η Ελευθερία στις 6-8-2008 την οποία και επισυνάπτω. 2) Στις μετακινήσεις της η  ομάδα του Σούρλα χρησιμοποιούσε στρατιωτικά καμιόνια, άρα κινούνταν με τις εντολές των Άγγλων, οι οποίοι στην πραγματικότητα κυβερνούσαν, για να αναγκάσουν τους αντάρτες να βγουν πάλι στο βουνό. Εξ άλλου τέτοιες παραστρατιωτικές ομάδες δημιουργήθηκαν σε όλη τη χώρα. 3) Δεν ξέρω πόσο ηθικό είναι να υπερασπίζεται το έργο ενός ‘’καπε τάνιου’’ ,μόνο  γόνος της οικογενείας του και μάλιστα 70 χρόνια μετά τα κατορθώματα του, τώρα που έχουν φύγει απ’τη ζωή όλα σχεδόν τα θύματα του, που αποτελούσαν  τη ζωντανή μαρτυρία της δράσης του. 4)Για τις θηριωδίες της ομάδας του, καλά είναι να μιλήσουν  απόγονοι και άλλων θυμάτων απο  χωριά όπως  Νίκαια,  Καλαμάκι,  Γυρτώνη, Παραπόταμο , Γόννους, Καλλιπεύκη και άλλων χωριών, όπου υπήρξαν θύματα ,ώστε  να μην έχουν το θράσος να προβάλλουν οι συγγενείς του σαν ήρωα έναν κοινό εγκληματία. Την επιστολή τη στέλνω στη μνήμη όλων των συγχωριανών μου που άδικα εκτελέστηκαν από  την ομάδα του ‘’καπετάνιου του κάμπου ‘’ και  ιδιαίτερα στη μνήμη του θείου μου Στεργίου Δαρδακούλη , που όντας αγροφύλακας στο χωριό μας δεν κρύβονταν ( αφού  ήταν Βασιλόφρων) και πήγε να περιποιηθεί τους ξένους, όπως είπε στη γυναίκα του. Άφησε πέντε  ορφανά από δύο έως δώδεκα ετών, που ταλαιπωρήθηκαν πολύ για να μεγαλώσουν τα πέτρινα χρόνια που ακολούθησαν, χωρίς καμία αναγνώριση από επίσημο κράτος ότι υπήρξαν θύματα πολέμου.  Ευχαριστώ για τη φιλοξενία. Σαίτης  Χρήστος Συνταξιούχος Μαθηματικός

 

ΠΑΛΙΟ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑ ΣΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ  ΤΟΥ ΣΟΥΡΛΑ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΑΣ

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΗΝ ΔΕΥΤΕΡΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ κ ΣΟΥΡΛΑ ΓΙΑ ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΣΤΟ ΜΑΚΡΥΧΩΡΙ ΤΟ 1946   κ  Διευθυντά θέλω να δημοσιεύσετε  την  απάντηση μου  στην από 20- 4-2016 επιστολή του κ Στ.Π. Σούρλα ο οποίος αναφέρθηκε σε μένα.    κ.  Σούρλα όλα όσα περιλαμβάνετε στην επιστολή σας,  ελάχιστη σχέση εχουν με το χωριό μου. Το πρώτο στοιχείο που αναφέρετε ότι’’ κάποιοι Μακρυχωρίτες έδωσαν παραπλανητικές πληροφορίες στην ομάδα του Σούρλα ‘’είναι αναληθές ,επειδή  η μάχη στο καράβι έγινε όταν επέστρεφε η ομάδα από τους  Γόννους και όχι όταν πήγαινε στους Γόννους. Άλλο επίσης λάθος στοιχείο  είναι ‘’ότι σκότωσαν  Μακρυχωρίτες  με πέτρες τέσσερες τραυματίες της ομάδας μετά από το καράβι’’ .Αυτό κανένας συγχωριανός μου δεν το επαληθεύει. Θα θέλαμε και κάποιο άλλο στοιχείο για τον Μακρυχωρίτη κτηνοτρόφο που έσωσε  τον τραυματία. Όσο για  γεγονότα απο άλλες περιοχές που αναφέρετε ,τα οποία μάλλον είναι ανακοινωθέντα της Χωροφυλακής , είναι αρκετά υπερβολικά ,όπως ‘’ ότι διακόσιοι αντάρτες χτύπησαν τον ΣΧ της Καρυάς και σκότωσαν έναν αστυνομικό’’ και δεν έχουν  σχέση με  το χωριό μου. Εξ άλλου στην ομάδα του Σούρλα την 6/8/1946 , υπήρχε   και ένας  Μακρυχωρίτης  που διέμενε στη Λάρισα, ο Νίκος  Γ, ο οποίος γνώριζε αν οι συλληφθέντες στο χωριό  μας είχαν  σχέση με αντάρτες. Υπήρχαν όμως και οι διορισμένοι Πρόεδρος και Αντιπρόεδρος της Κοινότητας ,από τους οποίους μπορούσε η ομάδα του Σούρλα να ενημερωθεί  για την ευθύνη των συλληφθέντων , όσο αφορά την συμμετοχή τους στη μάχη στο καράβι των Γόννων. Δεν θέλησα ομως στην πρώτη μου επιστολή να αναφέρω τίποτα για  τη στάση του Σταθμού Χωροφυλακής της περιοχής μας. Πρώτο θύμα στο χωριό  μας  ήταν ο Αθανάσιος  Λουκάς  του Μάρκου,  τον οποίο χωροφύλακες από το ΣΧ του Συκουρίου,  συνέλαβαν στο καφενείο για ανάκριση στις αρχές του 1946 και  τον σκότωσαν στο ΣΧ χωρίς δίκη. Έτσι δημιουργούσαν  ανασφάλεια στους αντάρτες της κατοχής, ώστε να  τους αναγκάσουν να βγουν πάλι στο  βουνό . Ένα στοιχείο όμως καινούργιο που αναφέρετε στην επιστολή σας θέλω να σχολιάσω. Λέτε ότι η εκκαθαριστική επιχείρηση στην περιοχή μας ήταν απόφαση του Β΄Σώματος Στρατού όπως λέτε με συμμετοχή του Στρατού ,της Χωροφυλακής και τη συνδρομή της ομάδας του Σούρλα. Υπήρχε δηλαδή  απόφαση του επίσημου κράτους γι΄ αυτή  τη σύμπραξη; Σαν τι συμμετείχε η ομάδα στην επιχείρηση; Δεν μπορούσε ο Στρατός να εκκαθαρίσει τους αντάρτες και ζήτησε την ‘’τεχνογνωσία’’ του Σούρλα στην ‘’εκτέλεση’’ κυρίως ανυπεράσπιστων ανθρώπων ; Όσο για μια από τις πηγές που  αναφέρετε , δηλαδή για τον τοπικό τύπο, εγώ αμφιβάλλω πολύ για την εγκυρότητα των πληροφοριών της. Οι ειδήσεις τότε  γράφονταν ‘’καθ’ υπαγόρευση’’ της Χωροφυλακής, η οποία έπρεπε  να ενημερ ώνει τον κόσμο, όπως η ίδια  θεωρούσε σκόπιμο . Όπως π.χ. στο  χρονολόγιο του Γιώργου Ζιαζιά στην εφημερίδα Ελευθερία Λάρισας της 10-7-2011,δημοσιευτηκε μία παλιά είδηση, ότι δηλαδή  στις 11-6-1947 σκοτώθηκαν εξι κάτοικοι στο Καλαμάκι Λάρισας,   επειδή επιχείρησαν να δραπετεύσουν από  σύλληψη  μιας εκκαθαριστικής επιχείρησης. Δεν ανέφερε η εφημερίδα τους δράστες του φονικού.    Τις επόμενες ημέρες της δημοσίευσης, οι απόγονοι των εκτελεσθέντων, βγήκαν επώνυμα  και τη διέψευσαν  ,αναφέροντας ότι η ομάδα του Γρηγόρη Σούρλα διέπραξε το φονικό ,επειδή   υπήρχε η  πληροφορία ότι ανάμεσα τους  βρίσκονταν αντάρτες. Επίσης  για το φονικό στο χωριό μας και για τη μάχη στο καράβι του Πηνειού ο τύπος της εποχής δεν πρέπει να έγραψε τίποτα. Τυχαίο, η έπρεπε να ενημερώνεται ο κόσμος  μόνο για ότι ήταν ‘’ηρωικό’’ για την Χωροφυλακή και τα θύματα της ; Πιστεύω ότι δεν θα χρειαστεί να ξαναπαντήσω ,γιατί κουράζουμε τους αναγνώστες με το να προσπαθούμε να πείσουμε ο ένας τον άλλον για την σωστότητα  των πληροφοριών και  των επιχειρημάτων μας . Η ιστορία έκρινε τους αγωνιστές στα χρόνια της Γερμανοιταλικής  κατοχής .  Δυστυχώς  η ομάδα του Γρηγόρη Σούρλα είναι για την περιοχή μας συνώνυμη με ‘’εγκληματική  οργάνωση’’ και κανένας  βαρύγδουπος  τίτλος  βιβλίου, δεν πρόκειται να τον αναγορεύσει  στη συνείδηση του κόσμου σε   καπετάνιο. Όσο για  λάθη που έγιναν  από την πλευρά των ανταρτών κατά τη διάρκεια  του εμφυλίου , απερίφραστα  τα καταδικάζω. Οι πηγές μου : Για τη δράση της ομάδας του Σούρλα στην περιοχή μας έχουν γράψει οι Θ Τσέτσιλας ,πρώην Δήμαρχος Μακρυχωρίου στο βιβλίο του για το Μακρυχώρι, ο κ Β.Χ.Δούλος στο βιβλίο του « η Οδύσεια ενός 13χρονου στην Μακρόνησο» και ο Κ.Γ.Παλάτος στα χειρόγραφα «απομνημονευματα για το Μακρυχώρι» .Επίσης  κατέχω μαγνητοφωνημένες συζητήσεις με πέντε συγχωριανούς μου οι οποίοι έζησαν τα γεγονότα. Των Χουτεσιώτη Γ του Κ, Γκρέτση Χ του Γ, Βουλάγκα Στ του Αστ, Μυλωνά Ι του Γ και Αργυρίου Γ του Δ. Ευχαριστώ και πάλι για τη φιλοξενία  . Σαίτης Χρήστος Συνταξιούχος ΜαθηματικόςΠροσθήκη λεζάντας

ΚΑΙ ΑΛΛΟ ΠΑΛΙΟ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΚΡΑΤΙΚΩΝ   ΟΜΑΔΩΝ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΑΣ

 Το στρατόπεδο συγκέντρωσης ή στρατόπεδο κράτησης είναι τόπος όπου κρατείται μεγάλος αριθμός ανθρώπων, που εγκλείεται συχνά χωρίς δίκη και με συνοπτικές διαδικασίες. Οι κρατούμενοι συνήθως έχουν κοινή εθνική ή θρησκευτική ταυτότητα ή πολιτικά πιστεύω. Τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, αν και γνωστά ως μέθοδος από τα παλιά χρόνια, εμφανίστηκαν οργανωμένα προς τα τέλη του 19ου αιώνα. Πριν και κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου η Ναζιστική Γερμανία διατηρούσε στρατόπεδα συγκέντρωσης (Konzentrationslager, Κοντσεντρατσιόνσλαγκερ) σε όλη την επικράτεια που βρισκόταν υπό τον έλεγχό της. Εκατομμύρια κρατούμενοι των στρατοπέδων συγκέντρωσης έχασαν τη ζωή τους λόγω κακομεταχείρισης, ασθενειών, ασιτίας και υπερβολικής εργασίας. Κατά τα τέλη του πολέμου, στρατόπεδα έγιναν τόποι τρομακτικών ιατρικών πειραμάτων, όπου γίνονταν πειράματα ευγονικής, κατάψυξης κρατουμένων, καθώς και δοκιμές πειραματικών ουσιών και θανατηφόρων φαρμάκων. Για τα στρατόπεδα συγκέντρωσης στην Ελλάδα δεν υπάρχει ικανός αριθμός καταγεγραμμένων μαρτυρίων. Δεν γνωρίζουμε τον αριθμό τους ούτε και σε ποια γεωγραφικά σημεία λειτούργησαν, εκτός βέβαια από τις μαρτυρίες για τη συγκέντρωση των Εβραίων της Θεσσαλονίκης σε γκέτο (Συνοικισμός Βαρόνου Χιρς κοντά στον σιδηροδρομικό σταθμό), δηλαδή σε αυστηρά φρουρούμενη περιοχή πριν την αποστολή τους στο  στρατόπεδο εξόντωσης Άουσβιτς. Στην Πτολεμαΐδα Μια από τις πλέον άγνωστες σελίδες της ιστορίας της περιόδου αυτής, ενδεικτική της βίας των κατακτητών, υπήρξε η δημιουργία στρατοπέδων συγκέντρωσης την περίοδο 1941-1944 στην Πτολεμαΐδα. Στην Πτολεμαΐδα δημιουργήθηκαν και λειτούργησαν δυο στρατόπεδα συγκέντρωσης. Στις 23 Οκτωβρίου 1941 έγινε το Ολοκαύτωμα του Μεσόβουνου από τα γερμανικά κατοχικά στρατεύματα μετά από τις συνεχείς εκκλήσεις του δωσίλογου Νομάρχη Γεωργαντά. Είχαν προηγηθεί οι αποτυχημένες προσπάθειες της τοπικής Χωροφυλακής να επιβάλλει την κατοχική «τάξη», σύμφωνα με την προσωπική άποψη του νομάρχη, ο οποίος είχε προηγούμενα με τους κατοίκους, από την εποχή του Μεταξά. Το Μεσόβουνο βρίσκεται στους πρόποδες του Βερμίου. Ως αποτέλεσμα της έκκλησης του Γεωργαντά, οι Γερμανοί εξολόθρευσαν μεγάλο μέρος του ανδρικού πληθυσμού, από 16 έως 60 χρονών. Τουφεκίστηκαν εν ψυχρώ 165 συνολικά άνδρες όλων των ηλικιών. Το χωριό εκκενώθηκε. Τα γυναικόπαιδα μπόρεσαν να πάρουν μαζί τους ό,τι ήταν δυνατόν να μεταφερθεί στα χέρια. Στη συνέχεια λεηλατήθηκε, πυρπολήθηκε και παραδόθηκε στις στάχτες. Έγινε ολοκαύτωμα. Μόνο ένας άνδρας σώθηκε, ονόματι Πέτρος Πολυχρονίδης και κάποιοι που έλειπαν από το χωριό. Σύμφωνα με μαρτυρίες, ο Πολυχρονίδης, πατέρας επτά παιδιών, ξέφυγε από την ομάδα και έτρεξε να κρυφτεί. Από πίσω του έτρεξε Γερμανός στρατιώτης. Μέσα στον πανικό του μπήκε μέσα σε ένα χωριάτικο χτιστό φούρνο, όπου υπάρχει ακόμη. Ο γερμανός στρατιώτης εγκατέλειψε το κυνηγητό, πιστεύοντας ότι το θύμα του θα αποτεφρωθεί. Ο Πολυχρονίδης σώθηκε και οι απόγονοί του ζουν ακόμα στο Μεσόβουνο.[i] Δείτε ακόμη: Τα άγνωστα ολοκαυτώματα της Μακεδονίας. Εκτελέστηκαν περισσότεροι από 700 άμαχοι και καταστράφηκαν 6 χωριά. Οι Γερμανοί βίασαν και μετά έκαψαν τις γυναίκες… Τα 900 γυναικόπαιδα και οι γέροι, συνοδεία όπλων, μεταφέρονται πεζή στην Πτολεμαΐδα σε  άθλια ψυχολογική κατάσταση. Ακούν τα πολυβόλα να βάλλουν εναντίον των αγαπημένων τους προσώπων και βλέπουν τους πυκνούς καπνούς που αναδύονται από το χωριό. Μετά από πεζοπορία χιλιομέτρων εγκλείονται στο κτίριο του Πέτρινου Δημοτικού Σχολείου και στην εκκλησία της Αγίας Τριάδας (δεν είχαν κτιστεί ακόμα άλλοι ναοί). Παραμένουν έγκλειστοι για δύο εβδομάδες μέχρι να αποφασίσει η Νομαρχία να τους χωρίσει σε τρεις ομάδες και να τους διανείμει στα γύρω χωριά για ζητιανιά, προς γνώσιν και συμμόρφωσιν. Η μαρτυρία του Αντώνη Παραστατίδη [ii] είναι ενδεικτική: «Το όνεμα μ’ εν’ Παραστατίδης Αντώνιος του Σάββα και το παρόνομα μ’ ο Κυρισιάς τ΄Ακτεαρτσιάντων. Εγεννέθα σο Μεσόβουνον και είμαι Μεσοβουνιώτης. Εγεννέθα το 1930. Έκαψαν το σπίτε μουν το βίος εμουν όλον εκατέστρεψεν και επαίραν μας και πήγαν σο Καϊλάρ. Ετοπλάεψαν εμας ουλτς απές σο πέτρινον το σχολείον τη Καϊλαρή. Και  εδούλεψαν τα φουρνία, από παν’ έβρεχεν και εφέρνανε μας και έτρωγαν εκιαπές κανα δυο βδομάδας και κανόντσανε ντο να ευτάνε μας. Η αλήθεια να λέγεται εήν το κέκα να ‘νεσπάλω ο Παυλίδης εδιάθεσεν το ψωμίν της εποχής, τα δύο βδομάδας που έμνες σο Καϊλαρ. Μετά εκανόντσανε σε κάθε νομόν να στείλνε από είκοσι οικογένειας. Εμείς έτυχε να πάμε, να στείλνε μας ση Φλώρινα σο χωρίον Κλαπούτζικσταν, Πολυπλάτανον λέγνατο ατώρα. Και σκάλωσαμ’ και γύρευαμ’ (ζητιανεύαμε) …» Στις 24 Απριλίου 1944 και στο πλαίσιο μιας τεράστιας, καλά οργανωμένης, αυστηρά μυστικής,  επιχείρησης εκκαθάρισης του Βερμίου από τους αντάρτες, ονόματι αρχικά «Falke» και αργότερα «Μaigewitter», στην οποία συμμετείχαν τρεις ομάδες μάχης από τρία διαφορετικά σημεία, οι γερμανοί φθάνουν στην περιοχή των Πύργων και του Μεσοβούνου προς αναζήτησή ανταρτών. Ο στόχος τους ήταν να εγκλωβίσουν και να εξοντώσουν τις μονάδες του ΕΛΑΣ, αλλά και να καταστρέψουν ολοσχερώς όλες τις μονάδες ανεφοδιασμού του καίγοντας ολόκληρα χωριά, ακόμα και μεμονωμένες παράγκες πάνω στο βουνό. Σύμφωνα με τον Στράτο Δορδανά, στη διδακτορική διατριβή του με θέμα «Αντίποινα των γερμανικών αρχών κατοχής στη Μακεδονία 1941-1944″, δεν υπήρχε εντολή εξόντωσης του πληθυσμού αλλά κράτησής του σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στην Έδεσα. Οι συνθήκες υγιεινής στα στρατόπεδα είναι άθλιες. Δεν υπάρχουν τουαλέτες, βρύσες, υποδομές τέτοιες ώστε να εξυπηρετήσουν έναν τόσο μεγάλο αριθμό ατόμων, διαφορετικών αναγκών. Δεν υπάρχει καμία περίθαλψη τραυματιών, επιτόκων και ασθενών. Ωστόσο δεν υπήρχαν σαφείς οδηγίες διαχωρισμού μεταξύ ανταρτών και πολιτών, με αποτέλεσμα να θεωρηθούν «αντιστασιακοί», ανεξαιρέτως, όσοι προσπαθούσαν να διαφύγουν, άνδρες, γυναίκες, ηλικιωμένοι και παιδιά. Σκοτώθηκαν συνολικά περίπου 520 άμαχοι. Οι υπόλοιποι περί τα 1.500 άτομα, ως επί το πλείστον χήρες και ορφανά, μεταφέρθηκαν με φορτηγά ή πεζή σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στην Πτολεμαΐδα μέσα σε ένα μακρόστενο μαντρί με παχνιά, στο ονομαζόμενο «χάνι της Δέσποινας Σιόλιου», όπου εγκλείστηκαν για μερικές ημέρες, μέχρι να τελειώσουν οι γερμανικές επιχειρήσεις. Ο Νικόλαος Παυλίδης [iii]αναφέρει : «…Από εκεί και πέρα τους υπόλοιπους κατοίκους των Πύργων τους κατέβασαν στην Πτολεμαΐδα και τους έκλεισαν σε στρατόπεδο συγκεντρώσεως, στα τότε χάνια. Επειδή ήταν κλειστός ο χώρος, τους μάζεψαν όλους τους κατοίκους εκεί μέσα. Αυτοί λοιπόν εκτός από τον ψυχικό πόνο που είχαν, διότι χάσαν τους δικούς τους, χάσαν τα ζώα τους, χάσαν τα σπίτια τους, ήταν απελπισμένοι. Κανένας όμως δεν έδωσε  σημασία εις το τι θα φάνε αυτοί οι άνθρωποι και πώς θα τα βγάλουν πέρα όλες τις ημέρες που τους είχαν οι Γερμανοί κλεισμένους. Οι Γερμανοί εν τω μεταξύ δεν έδιναν καμιά σημασία. Βλέποντας, λοιπόν, ότι οι άνθρωποι αυτοί κινδύνευαν να πεθάνουν από την πείνα, πήρε την πρωτοβουλία ο πατέρας μου και για να βρει κάποιο έρεισμα ότι από κάποια οργάνωση ξεκίνησε η συνεισφορά αυτή, πήγε στο Θεολογίδη το γιατρό, ο οποίος ήταν τότε του Ερυθρού Σταυρού και είχε τις σφραγίδες και ταυτότητες  και κάτι τέτοια. Αλλά αυτός είχε τρομοκρατηθεί τόσο πολύ, που δεν ήθελε ούτε καν να ανακατευτεί ούτε να τον ξέρουνε. Και του λέει : «Γιώργο», Γιώργο λέγαν τον πατέρα μου, «πάρε τις σφραγίδες, πάρε τα σήματα πάρε κι αυτά. Βάλε μια κορδέλα στα παιδιά σου και στην οικογένειά σου, βάλε και μια σημαία ότι είσαι εντεταλμένος του Ερυθρού Σταυρού, βάλε και μια κορδέλα εσύ και ο θεός βοηθός. Αλλά, αν κάτι πάει στραβά και σε ανακαλύψουν, μην πεις καν το όνομα Θεολογίδης». Σκεπτόμενος ο Παυλίδης ότι θα χανόταν τόσος κόσμος πονεμένος, το αποφάσισε. Έβαλε σφραγίδες, πήρε τα πιστοποιητικά, τα οποία χρειάζονταν, και τα μοίρασε σε εμάς. Εν τω μεταξύ, από ένα σημείο και πέρα, επειδή ο κόσμος δεν μπορούσε να συνεισφέρει άλλα τρόφιμα, τα έβαζε από την τσέπη του. Αγόραζε τρόφιμα, πήγαινε το αλεύρι στο φούρνο του Δρόσου στη γειτονιά και έψηνε ψωμί. Τα χαρακτηριστικά των στρατοπέδων Τα χαρακτηριστικά και των δυο στρατοπέδων συγκέντρωσης στην Πτολεμαΐδα είναι παρόμοια. 1.Είναι αποτελέσματα της γερμανικής πολιτικής αντιποίνων και της συλλογικής ευθύνης του ελληνικού πληθυσμού έναντι οποιασδήποτε αντιστασιακής πράξης κατά του εχθρού του. 2.Στα στρατόπεδα αυτά φυλάσσονται όσοι από τους κατοίκους των χωριών γλύτωσαν του ολοκαυτώματος, συνήθως ηλικιωμένοι, γυναίκες και παιδιά. 3.Τα στρατόπεδα της Πτολεμαΐδας δεν είναι ούτε στρατόπεδα αναγκαστικής εργασίας ούτε εξόντωσης. Δημιουργούνται προκειμένου να εξυπηρετηθούν πολεμικά σχέδια. 4.Είναι στρατόπεδα εγκλεισμού για σχετικά μικρό χρονικό διάστημα (10–15 ημερών). Στους απελευθερωθέντες απαγορεύεται η επιστροφή στους τόπους των μαρτυρίων τους. 5.Οι συνθήκες υγιεινής είναι άθλιες. Δεν υπάρχουν τουαλέτες, βρύσες, υποδομές τέτοιες ώστε να εξυπηρετήσουν έναν τόσο μεγάλο αριθμό ατόμων, διαφορετικών αναγκών. Δεν υπάρχει καμία περίθαλψη τραυματιών, επιτόκων και ασθενών. 6.Δεν υπάρχει επισιτισμός των αμάχων, οι οποίοι αφήνονται στην τύχη τους, να πεθάνουν από την πείνα κατά παράβασιν του διεθνούς δικαίου. 7.Φρουροί των στρατοπέδων ορίζονται Έλληνες, συνεργάτες των Γερμανών. 8.Οι Γερμανοί, εξασκούν σωματική και ψυχολογική βία στους εγκλείστους με το να διασπείρουν φήμες ή να εξαφανίζουν συνδαιτυμόνες τους. (Στην περίπτωση του ‘44, πήραν πέντε άτομα, τρεις άνδρες και δυο δασκάλες, από το στρατόπεδο, τους πήγαν στη γέφυρα του Ανατολικού, τους υποχρέωσαν να σκάψουν το λάκκο τους, τους εκτέλεσαν και τους έθαψαν μέσα σε αυτόν). 9.Μπροστά στα στρατόπεδα συγκέντρωσης της Πτολεμαΐδας, η τοπική κοινωνία δεν μένει αμέτοχη και ανενεργή. Είναι γνωστή η δράση της οικογένειας Γεωργίου Παυλίδη (λιγνιτωρυχεία Παυλίδη – Αδαμόπουλου), η οποία με κίνδυνο της ζωής της και με τη βοήθεια και άλλων θαρραλέων, εθελοντών πολιτών, διενεργεί εράνους, οργανώνει συσσίτια, συνδράμει και φροντίζει τους εγκλείστους με κάθε μέσον. Έτσι με ένα κομμάτι ψωμί, λίγες ελιές και με καζάνια, που μεταφέρονται πάνω στα κάρα, με ό,τι φαγητό είναι εφικτό για την εποχή, σώζονται, συνολικά και στα δυο ... 

Διαβάστε όλο το άρθρο: http://www.mixanitouxronou.gr/ta-agnosta-stratopeda-sygkentrosis-stin-ptolema-da-kai-o-rolos-oson-synergastikan-me-toys-nazi-i-moira-ton-orfanon-paidion-meta-to-olokaytoma-sto-mesovoyno-kozanis/

από : http://peaea-dse-marousi.weebly.com/dosilogoi-filonazistes-organoseis.html

Τι κάνατε στην Κάνδανο, Κασιδιάρη; Του Νίκου Μπογιόπουλου

Αναδημοσίευση του κειμένου για τη μαύρη επέτειο της σφαγής της Κανδάνου 

από http://www.imerodromos.gr/ti-kanate-sthn-kandano-kasidiarh/

 

 

   Σήμερα είναι ημέρα μνήμης για τα πεπραγμένα του ναζισμού. Για τα πεπραγμένα των «Ες – Ες», εδώ στην Ελλάδα, στη χώρα μας. Πάμε στην μαρτυρική Κάνδανο.

 

 

 

Από το http://malia-crete-kgrek.blogspot.gr/2013/06/blog-post.html

 

   Σήμερα είναι η επέτειος της σφαγής της Κανδάνου. Ξεκίνησε σαν σήμερα, στις 2 Ιουνίου 1941. Η Κάνδανος, ένα μικρό χωριό της Κρήτης στο Νομό Χανίων, έμελλε να γίνει ένα από τα μνημεία της ναζιστικής θηριωδίας κατά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο. Το ολοκαύτωμα της Κανδάνου, όπως και η σφαγή στο Κοντομαρί, ήταν απάντηση των Γερμανών εισβολέων στην ηρωική αντίσταση του λαού της Κρήτης, στο έπος που γράφτηκε στην Ιστορία ως «Μάχη της Κρήτης».

   Η Κάνδανος είχε βομβαρδιστεί ήδη από την πρώτη μέρα της «Μάχης της Κρήτης», στις 20 Μάιου. Στις 24 Μάη, μετά από σφοδρή μάχη στο φαράγγι της Κανδάνου, σκοτώνονται πολλοί Γερμανοί. Παρότι η «Μάχη» τελειώνει στις 31 Μάιου, οι ναζί επιστρέφουν στο χωριό. Τη Δευτέρα 2 Ιούνη μετά από διαταγή του Γκαίρινγκ ξεκινά η ανείπωτη σφαγή, η οποία ολοκληρώνεται την επόμενη μέρα. Αρχίζει ο ανελέητος βομβαρδισμός του χωριού ενώ στη συνέχεια τμήματα του ναζιστικού στρατού μπαίνουν στο χωριό.

   Η Κάνδανος γίνεται ολοκαύτωμα. Οι ναζί συγκεντρώνουν κατά ομάδες τους κατοίκους και αρχίζουν οι εκτελέσεις. Οι περίπου 180 κάτοικοι της Κανδάνου δολοφονούνται, τα σπίτια τους πυρπολούνται, ακόμα και τα ζώα τους σφάζονται. Το μένος των ναζί είναι τέτοιο που αφήνουν και γραπτές αποδείξεις της θηριωδίας τους. Η Κάνδανος, όπως σωστά έχει καταγραφεί στην εκπομπή «Η μηχανή του χρόνου», είναι «η μοναδική περίπτωση εγκλήματος πολέμου, όπου ο θύτης όχι μόνον αναγνωρίζει το έγκλημά του, αλλά το προπαγανδίζει προς παραδειγματισμό των υπολοίπων».

   «Προς παραδειγματισμό», λοιπόν, τις αμέσως επόμενες ημέρες οι ναζί τοποθετούν δύο πινακίδες – επιγραφές στις εισόδους της Κανδάνου από Χανιά και Παλαιόχωρα, γραμμένες στα γερμανικά και τα ελληνικά.

   Η πρώτη πινακίδα έγραφε: «Διά την κτηνώδη δολοφονία Γερμανών αλεξιπτωτιστών, αλπινιστών και του μηχανικού από άνδρες, γυναίκες, παιδιά και παπάδες μαζί και διότι ετόλμησαν να αντισταθούν κατά του μεγάλου Ράιχ κατεστράφη την 3/6/41 η Κάνδανος εκ θεμελίων διά να μην επανοικοδομηθεί πλέον ΠOTE».

   H δεύτερη (ελαφρώς ανορθόγραφη) πινακίδα έγραφε: «Ως αντίποινον των απω οπλισμένων πολιτών ανδρών και γυναικών εκ των όπισθεν δολοφονηθέντων Γερμανών στρατιωτών κατεστράφη η Κάνδανος».

   Όμως το 1943 οι ναζί «φιλοτέχνησαν» και τρίτη – μαρμάρινη αυτή τη φορά – στήλη που ανέφερε: «Εδώ υπήρχε η Κάνδανος κατεστράφη προς εξιλασμόν της δολοφονίας 25 Γερμανών Στρατιωτικών».

 

 

Μοναδικά ιστορικά τεκμήρια της ναζιστικής κτηνωδίας αποτελούν οι φωτογραφίες του Franz Peter Weixler που ήταν ο πολεμικός ανταποκριτής της Βέρμαχτ που φωτογράφισε την εκτέλεση στο Κοντομαρί. Εδώ ο ναζί ρίχνει την χαριστική βολή στους εκτελεσμένους (Χριστίνα Λούπα, «Δείτε καρέ – καρέ τη σφαγή στο Κοντομαρί Χανίων από τους Γερμανούς – Η ιστορία του Franz Peter Weixler», http://tvxs.gr)

 

Ας έρθουμε τώρα στην Ελλάδα του 2016. Αυτός με τη σβάστικα στο χέρι είναι ο Κασιδιάρης.

    Ο Κασιδιάρης, στις 20/4/2011, εξυμνούσε με άρθρο του στο περιοδικό «Χρυσή Αυγή» το «ανανεωτικό» και «πνευματικό κίνημα» του ναζισμού. Έγραφε: «Ποιο θα ήταν το μέλλον της Ευρώπης και ολόκληρου του σύγχρονου κόσμου, αν ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος (…) δεν σταματούσε την ανανεωτική πορεία του Εθνικοσοσιαλισμού; Είναι βέβαιο ότι θεμελιώδεις αξίες που πηγάζουν ως επί το πλείστον από την ελληνική αρχαιότητα, θα κυρίευαν πνευματικά όλα τα κράτη και θα όριζαν τις τύχες των λαών. Ο ρομαντισμός ως πνευματικό κίνημα και οκλασικισμός θα υπερίσχυαν (…)».

   Αυτός που ανταλλάσει ναζιστικούς χαιρετισμούς με τους ομοϊδεάτες του (λέγοντας ότι πρόκειται για… «αρχαιοελληνικό» χαιρετισμό) είναι ο Μιχαλολιάκος.

Ο Μιχαλολιάκος, στο άρθρο του για  τον Χίτλερ («Χρυσή Αυγή», τεύχος 26, Μάιος 1987), έγραφε:  «Τι εμπόδιο μπορεί να σταθεί στο δρόμο μας αφού ακόμη και σήμερα νοιώθουμε ΕΚΕΙΝΟΝ να μας οδηγεί (…) με τη σκέψη και την ψυχή μας δοσμένη στη Μνήμη του Μεγάλου μας Αρχηγού, υψώνουμε το δεξί χέρι ψηλά, χαιρετούμε τον Ήλιο και με το θάρρος που μας επιβάλλει η Στρατιωτική μας Τιμή και το Εθνικοσοσιαλιστικό μας καθήκον κραυγάζουμε γεμάτοι πάθος, πίστη στο μέλλον και στα οράματά μας: HEIL HITLER!»

   Ο ίδιος τύπος, ο Μιχαλολιάκος, στο βιβλίο του με τίτλο «Για μια μεγάλη Ελλάδα σε μια ελεύθερη Ευρώπη», παραληρεί υπέρ του ναζισμού. Εξυμνεί τα «WAFFEN SS» τα οποία αποκαλεί … «Μήνυμα Φωτεινό» στην Ελλάδα και την Ευρώπη! Γράφει (σελίδα 46): «Ο Γερμανικός Εθνικοσοσιαλισμός και η Νέα Ευρώπη των WAFFEN SS ήταν ένα Μήνυμα Φωτεινό σε μία σκοτεινή εποχή, που πιστεύω πως ο ελληνισμός θα έπρεπε να έχει δεχτεί».

   Όποιος δεν καταλαβαίνει ποιο είναι το «φωτεινό» (κατά Μιχαλολιάκο) μήνυμα του ναζισμού, όποιος αμφιβάλλει τι κρύβεται πίσω από το «ρομαντικό» (κατά Κασιδιάρη) πνεύμα του «εθνικοσοσιαλισμού», όποιος συσχετίζει ανιστόρητα τον πατριωτισμό με τον αιμοσταγή και πατριδοκάπηλο εθνικισμό, ας ρίξει μια ματιά στην Κάνδανο. Και στο Κοντομαρί…

Το άψυχο σώμα του ήρωα Αβραάμ Αναστασιάδη κρέμεται από κολώνα στην κεντρική πλατεία του Αγρινίου.

από : https://lefterianews.wordpress.com

Η φωτογραφία της κεντρικής πλατείας αποτελεί ένα σημαντικό φωτογραφικό ντοκουμένο. Είναι μια φωτογραφία του κρεμασμένου Αβραάμ Αναστασιάδη, που πήρε ο παλιός γνωστός φωτογράφος του Αγρινίου Σπ. Ξυθάλης από μιa παρακείμενη οικοδομή.

Οι τσολιάδες συνεργάτες των Γερμανών κρέμασαν το παλικάρι το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής του 1944 και τον άφησαν εκτεθειμένο στη θέα των περαστικών της πλατείας, μέσα σε συνεχή βροχή, μέχρι το μεσημέρι του Μεγάλου Σαββάτου.

Τότε, τα καθάρματα επέτρεψαν στους συγγενείς του να αποκαθηλώσουν το νεκρό κορμί του.

Τη μέρα εκείνη, οι Γερμανοί καταχτητές και οι ντόπιοι συνεργάτες τους εκτέλεσαν στο Αγρίνιο 120 παλικάρια.
Ένα χρόνο μετά τη δραματική εκείνη Μεγάλη Παρασκευή του 1944 στην Αγρινιώτικη εφημερίδα της εποχής “Φωνή του λαού” δημοσιεύτηκε το παρακάτω κείμενο με μαρτυρίες από το σκηνικό της εκτέλεση των 120:

Η εκτέλεση των 120

“Πέρασε ένας χρόνος από τη δραματική εκείνη Μεγάλη Παρασκευή, θυσία στο βωμό της λευτεριάς της Πατρίδας. Ό,τι ιερότερο και καλλίτερο έχει ο ελληνικός λαός.

Το Αγρίνιο πρόσφερε στην ιστορία της αγωνιζόμενης Ελλάδας το ολοκαύτωμα των 120 δολοφονημένων παιδιών του. Ποιος θα μπορέσει ποτέ να περιγράψει σ” όλη της την έκταση, τη φρίκη της ημέρας;

Σας μεταφέρουμε εδώ απλές αφηγήσεις για τα γεγονότα της Μεγ. Παρασκευής όπως τα διηγήθηκαν φυλακισμένοι, αυτόπτες μάρτυρες και τσολιάδες ακόμη.

Στις φυλακές της Αγίας Τριάδας

Το βράδυ της Μεγ. Πέμπτης, λέει ο κρατούμενος Θαν. Καλ…, η φρουρά των φυλακών της Αγ. Τριάδας δυνάμωσε αρκετά. Από μέρες διαδίδονταν πως για το σαμποτάζ της Σταμνάς θα εκτελούνταν σ’ αντίποινα 160 κρατούμενοι ή 120. Μας καθησύχαζαν όμως απ’ έξω κι’ είχαμε πιστέψει πως θα γλυτώναμε. Τα ξαφνικά αυτά μέτρα άρχισαν να μας ανησυχούν.

Κρύος ιδρώτας μας περιέλουσε όλους, όταν αργότερα τη νύχτα ακούσαμε δίπλα στις φυλακές τα γκαπ-γκουπ των σκαφτιάδων που έσκαφταν.

-Φτιάχνουν λάκκους,διαδόθηκε σαν αστραπή ανάμεσα μας.

Ύστερα από λίγο ο γδούπος των τσαπιών απομακρύνθηκε. Το έδαφος μπροστά στις φυλακές ήταν σκληρό και άρχισαν να φτιάχνουν τους λάκκους στο χωράφι του Σούλου. Πέσαμε να κοιμηθούμε. Οι πιο θαρραλέοι φώναζαν πως δεν είναι τίποτα. Στοιβαγμένοι μέσα στους απαίσιους θαλάμους της φυλακής κρατούσαμε όλοι την ανάσα μας, 450 άνθρωποι κλεισμένοι σ’ ένα κλουβί.

Πόσοι από μας θα ζούσαν αύριο; Πόσους θα εκτελούσαν; Ποιους;

Με τα μάτια ορθάνοιχτα μέσα στο σκοτάδι, 450 άνθρωποι ζούσαμε με το απαίσιο αίσθημα της επιθανάτιας αγωνίας. Είμασταν όλοι γεροί. Υγιείς, ζωντανοί άνθρωποι. Όμως κανένας μας δεν μπορούσε ν’ αντιδράσει στο θάνατο που έρχονταν, που έμπαινε μέσα μας με τους υπόκωφους γδούπους των τσαπιών που έσκαβαν τους λάκκους μας τη νύχτα.

Στις 4.45 το πρωί ο Γερμανός αρχιφύλακας λοχίας Καρλ Βέρνερ με τη φρουρά των τσολιάδων μπήκε στη φυλακή και φώναξε τρία ονόματα:

–Αναστασιάδης, Σαλάκος, Σούλος.

Προχώρησαν παλικαρίσια. Καμμιά λιποψυχία.

-Γεια σας, παιδιά. Χαιρετισμούς στους δικούς μας. θα νικήσουμε,ήταν τα τελευταία τους λόγια.

Με σπρωξίματα οι τσολιάδες τους έσπρωξαν σ’ ένα αυτοκίνητο και τους πήραν.

Σε λίγο γύρισε ο αρχιφύλακας των τσολιάδων και διέταξε τους κρατούμενους να ντυθούν όλοι και νάναι έτοιμοι. Προηγούμενα τους είχε διατάξει να γδυθούν όλοι και να μείνουν με τα εσωτερικά παντελόνια.

Στις 6 π.μ. κατέφτασε πάλι ο λοχίας Βέρνερ με τη φρουρά των τσολιάδων και διέταξε όλους να κατεβούν στο προαύλιο και να μπουν στη γραμμή. Εκεί ήταν δύο αξιωματικοί των Ες-Ες και ο υπολοχαγός των τσολιάδων Μπλέσσας, σύνδεσμος των Γερμανών.
Ο ένας Γερμανός αξιωματικός άρχισε να φωνάζει τον κατάλογο και μόλις συμπληρώθηκε η πρώτη δεκάδα ο τσολιάς υπολοχαγός διέταξε απόσπασμα τσολιάδων να τους πάνε…

-Εκεί!! που ξέρουν…

Και συνεχίστηκε η εκφώνηση των ονομάτων. Εκείνη τη στιγμή ακούστηκαν οι πυροβολισμοί.

Το απόσπασμα ξαναγύρισε για να παραλάβει τη δεύτερη δεκάδα και ούτω καθεξής.

Ο τσολιάς υπολοχαγός τους έκανε με μια σατανική απάθεια παρατηρήσεις γιατί αργούσαν.

Κοίταξα τους συγκρατούμενούς μου. Ήταν όλοι κάτωχροι. Μέσα στα μάτια τους όμως άστραφτε η αποφασιστικότητα και ένα θανάσιμο μίσος ανάμικτο με αηδιαστική περιφρόνηση για τους προδότες.

Άμα τελείωσε η εκτέλεση διέταξαν τους υπολοίπους να μπουν μέσα στη φυλακή.

Οι Γερμανοί και ο τσολιάς υπολοχαγός αφού επιθεώρησαν τον ομαδικό τάφο, όπου κείτονταν 117 κουφάρια παλικαριών και μια γυναίκα, η Κατίνα Χατζάρα, γύρισαν στις φυλακές όπου ο τσολιάς υπολοχαγός μίλησε στους κρατουμένους εξυμνώντας το έργο των Γερμανών και των τσολιάδων!

Ύστερα από κάμποση ώρα ακούσαμε απ’ έξω τους θρήνους των πρώτων συγγενών που κατάφθαναν και μάθαιναν την εκτέλεση των δικών τους. Οι τσολιάδες τους απαγόρευαν με τη ξιφολόγχη να πλησιάσουν.

Στην κεντρική πλατεία

Στην πλατεία Μπέλλου διαδραματίζονταν στο μεταξύ άλλες φριχτές στιγμές. Αυτόπτης μάρτυρας διηγείται:

Στο μισοσκόταδο άκουσα τον θόρυβο ενός αυτοκινήτου που σταμάτησε στην Πλατεία. Άκουσα ακόμα μερικές γερμανικές ομιλίες, που ύστερα απομακρύνθηκαν και φωνές τσολιάδων. Στο βάθος της πλατείας είδα να κινούνται μερικοί τσολιάδες γύρω από τις δύο κολώνες. Δεν κατάλαβα περί τίνος επρόκειτο.

Πνιχτές άναρθρες φωνές που ακούστηκαν κατόπιν δεν μου άφησαν καμμιά αμφιβολία γι’ αυτό που γινόταν: Κρεμούσαν το Σούλο και τον Αναστασιάδη.

Τον απαγχονισμό του μακαρίτη Σαλάκου τον παρακολούθησα από σιμά.

Επί κεφαλής του αποσπάσματος ήταν ο περίφημος δήμιος επιλοχίας και έπειτα ανθυπολοχαγός του Τάγματος Ασφαλείας Γεωργόπουλος.

Όταν ετοίμαζαν τη θηλειά ο Σαλάκος φώναζε:

-Θα μ’ εκδικηθεί ο λαός του Αγρινίου. Ζήτω το ΕΑΜ.

Με φρίκη άκουσα το Γεωργόπουλο να απαντάει με θηριωδία.

-Σκάσε παλιοκάθαρμα! και τράβηξε το σκαμνί απ’ τα πόδια του θύματος.

Οι άλλοι τσολιάδες έστρεψαν τα νώτα τους προς την κολώνα για να μη βλέπουν. Απόστρεψα με φρίκη το πρόσωπο και δεν μπόρεσα να συγκρατήσω το παράπονο που μ’ έπνιγε.

Έβρεχε εκείνο το τραγικό πρωί της Μεγ. Παρασκευής.

Ο ουρανός ήταν κατασκότεινος. Από πολύ νωρίς οι καμπάνες άρχισαν να χτυπούν πένθιμα θρηνώντας τον Εσταυρωμένο Ιησού. Δεν έβλεπες ψυχή στο δρόμο. Και ξαφνικά ακούστηκαν οι ριπές των πολυβόλων. Σαν αστραπή διαδόθηκε πως στην πλατεία έχουν κρεμάσει τρεις. Γυναίκες, παιδιά, γέροντες, νέοι άρχισαν να τρέχουν στους δρόμους έξαλλοι. Μέσα στα μάτια τους έβλεπες έκδηλο τον τρόμο και τη φρίκη.

Έβλεπες γνωστούς σου που σε κυττούσαν με αλλόφρονα βλέμματα και δεν τολμούσαν να σου πουν λέξη.

Τ’ απόμερα σταυροδρόμια άνδρες και γυναίκες έκλαιγαν στα κρυφά, χαροκαμένες μανάδες τραβούσαν τα μαλλιά τους και χτυπούσαν τα κεφάλια τους στους τοίχους. Βουβός, πνιχτός, ανάμικτος με ένα θανάσιμο ανάθεμα για τους δολοφόνους ανέβαινε από ολόκληρη τη πόλη ο θρήνος για τα 120 αδικοχαμένα παλικάρια της.
Οι κρεμασμένοι έμειναν εκεί όλη τη Μεγ. Παρασκευή και το πρωί του Μεγ. Σαββάτου.

Σάββατο κι αυτοί έμειναν εκεί κρεμασμένοι. Μόλις το μεσημέρι τους ξεκρέμασαν απ’ το σταυρό του δικού τους μαρτυρίου και τους έθαψαν μαζί με τους άλλους».

Τα ονόματα των 120

• Αγγελάκης Γεώργιος
• Αλεξανδρής Κωνσταντίνος
• Αναστασίου Χρήστος,
• Αναστασιάδης Αβραάμ
• Αντωνόπουλος Γεράσιμος,
• Αντωνόπουλος Χρ.
• Βλάχας Αλέκος
• Βλάχος Δημήτρης
• Βίτσας Γιάννης
• Γράψας Βασίλης
• Γιάγκας Σπύρος
• Γυφτομήτσος Γιώργος
• Δανίας Γεώργιος
• Διαμαντής Γεώργιος
• Ζήκας Κωνσταντίνος
• Ζήκας Μιχάλης
• Καρέλος Θεόδωρος
• Κούρτης Βαγγέλης
• Κατσαρός (Καραγιάννης) Γιώργος
• Καρφής Γιώργος
• Κασαγιάννης Πάνος
• Κολοβός Χαράλαμπος
• Καλλίμαχος Σωτήρης
• Καταπόδης Κώστας·
• Κυριλής Χρήστος
• Κοκορόμπας Γιώργος
• Καβγιούλας Γιάννης
• Καλυβιώτης Κωνσταντίνος
• Κίτσος Χρήστος
• Κουκουμίλος Βασίλης
• Κατσάμπελος Νικόλαος
• Κουρούπης Αντώνιος
• Μαριώλης Βασίλης
• Μπέλλος Δημήτρης
• Μπλήτσας Κωνσταντίνος
• Μιχαλόπουλος Δήμος
• Μπαρτζώκας Σταύρος
• Νικολάου Χρήστος
• Νιάφας Απόστολος
• Ντελής Αλέξανδρος
• Ντελής Ιωάννης
• Ντελής Χρήστος
• Παπαπάνου Γεώργιος
• Παπανίκος Γιάννης
• Παπακωνσταντής Χρ.
• Παπαδήμος Σταύρος
• Παπαευθυμίου Ανδρέας
• Πάνης Γεώργιος
• Πάνης Ευάγγελος
• Παπάς Δημήτριος
• Παπάς Διονύσιος
• Παπάς Ιωάννης
• Πέπας Χαράλαμπος
• Σαλάκος Χρήστος
• Σβώλης Χρ.
• Σισμάνης Φώτης
• Σταυρόπουλος Σπύρος
• Σκιαδάς Κώστας
• Σκαρλάτος Γιάννης
• Σούλος Παναγιώτης
• Σουπικιώτης Βασίλης
• Σουπικιώτης Νι κηφόρος
• Σουπικιώτης Χαράλαμπος
• Τσικώνης Γεράσιμος
• Τσαμίλης Αντώνης
• Τσίρκας Γιάννης
• Τσιτσόνης Σταμούλης
• Ταμπάκης Κωνσταντίνος
• Τζίμας Γιώργος
• Τζίμας Σπύρος
• Τσούτσης Δημήτριος
• Τσούτσης Μιλτιάδης
• Τσούτσης Μιχάλης
• Τσούτσης Χαράλαμπος
• Χαραλαμπίδης Παρασκευάς
• Χατζάρα Κατίνα
• Χατζηελευθερίου Νικόλαος
• Χρηστάκης Γεώργιος
• Χρήστου Αριστείδης
• Χολέβας Γεώργιος
• Σταυράκης Χριστόφορος
• Σαμαντάς Χρήστος
• Σωκρατάκης Πάνος

"Η Ελλάδα δεν πρόκειται να διεκδικήσει τις αποζημιώσεις και το κατοχικό δάνειο από τη Γερμανία μονομερώς. Κάτι τέτοιο θα ήταν αδιανόητο", είπε ο πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος.

Η μάχη των Ανατολικών Συνοικιών, Καισαριανή – Κουπόνια – Ζωγράφου, για τους πέντε Κρεμασμένους

Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

Από τους πρώτους μήνες του 1944 οι εξελίξεις τρέχουν με ιλιγγιώδεις ρυθμούς. Ο ελληνικός λαός έχει αρχίσει ήδη να ισχυροποιεί την Αντίστασή του. Στην Αθήνα από τα μέσα του προηγούμενου χρόνου το ΕΑΜ οργανώνει τις πρώτες αξιόλογες ένοπλες ομάδες του ΕΛΑΣ. Μετά τη Συνθηκολόγηση της Ιταλίας τον Σεπτέμβρη του 1943, οι Γερμανοί υποχρεώνονται να εξοικονομήσουν στρατιωτικές δυνάμεις και ενισχύουν δραστικά τα, δημιουργημένα τον Ιούλη του 1943, Τάγματα Ασφαλείας στα οποία αναθέτουν, για λογαριασμό τους, τις εσωτερικές υποθέσεις, την αντιμετώπιση των αντιστασιακών οργανώσεων και ιδιαίτερα του ΕΛΑΣ, τη συγκέντρωση, ακόμα και με μπλόκα, εργατών για τα γερμανικά στρατιωτικά εργοστάσια,  την αστυνόμευση και την τήρηση της τάξης υπέρ των δυνάμεων κατοχής, σε συνεργασία με την Αστυνομία και την Χωροφυλακή.

Οι Γερμανοί ρίχνουν την προσοχή τους στα Δωδεκάνησα και στην αντιμετώπιση μιας πιθανής απόβασης των συμμαχικών δυνάμεων στη Πελοπόννησο. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και το ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων στις 13 Δεκέμβρη 1943 (στον καθαρισμό της περιοχής από τους κομμουνιστές αντάρτες που στη κρίσιμη στιγμή της απόβασης θα δημιουργούσαν σοβαρότατα προβλήματα στους Γερμανούς).

Τον Φλεβάρη του 1944 οι Γερμανοί, εκκενώνουν το σχολείο του Βενιζέλου, απέναντι από την Νήαρ Ηστ, που μέχρι τότε μια δύναμή τους στρατωνίζονταν εκεί. Η Καισαριανή ανασαίνει ελεύθερα. Το ΕΑΜ κυριαρχεί στη συνοικία.

Αρκετές μέρες πριν από την 25η Μάρτη, το ΕΑΜ, η ΕΠΟΝ, η Αλληλεγγύη, ολόκληρος ο λαός της Καισαριανής, των Κουπονιών και του Ζωγράφου, ετοιμάζονται να γιορτάσουν την εθνική επέτειο.

«Ολόκληρη η Καισαριανή είναι συγκεντρωμένη στην πλατεία και την εκκλησία. Χαίρονται γεμάτοι αισιοδοξία κι ελπίδα για μια γρήγορη απελευθέρωση. Καμαρώνουν τα παλικάρια τους που περνούν στητοί, περήφανοι, αποφασιστικοί. Εχουν απόλυτη εμπιστοσύνη στους ακρίτες – φρουρούς της συνοικίας. Δε λογαριάζουν τον εχθρό, τα τραγούδια του αγώνα για τη λευτεριά και τα χωνιά, σκορπούν ρίγη ενθουσιασμού. Οι ΕΛΑΣίτες γεμάτοι αυτοπεποίθηση περιμένουν να φανεί ο εχθρός. Είναι ασυγκράτητοι. Σήμερα νιώθουν εκατό φορές πιο δυνατοί. Η παλλόμενη από πατριωτισμό και αποφασιστικότητα Καισαριανή, τους διοχετεύει σαν εκκένωση ηλεκτρικού ρεύματος μια πρωτόφαντη δύναμη, τους μεθάει και παρακαλούν να ’ρθει σήμερα ο εχθρός.

»Τελειώνει πια η γιορτή και κατά το απομεσήμερο φάνηκαν στη λεωφόρο Υμηττού «μπουραντάδες», αλλά μόνο φάνηκαν. Με τις πρώτες ριπές εξαφανίστηκαν.»[1]

Το χρονικό της εκτέλεσης

Την ίδια μέρα η ΕΠΟΝ Καισαριανής – Ζωγράφου κάνει ανοιχτό έρανο στις συνοικίες. Ένα συνεργείο της ΕΠΟΝ φτάνει στα Ιλίσια, στην διασταύρωση της οδού Παπαδιαμαντοπούλου με την οδό Ξενίας και την οδό Μικράς Ασίας, στο ΑΛΕΞ. Το συνεργείο το αποτελούσαν τρεις νεολαίοι ΕΠΟΝίτες, από τα Κουπόνια και το συνόδευαν διακριτικά δυο ΕΛΑΣίτες.

Ξαφνικά ο παραβρισκόμενος Αξιωματικός των Ταγμάτων Ασφαλείας, ο λοχαγός Κωνσταντίνος Μανωλάκος, τομεάρχης της Χ Αμπελοκήπων, βγάζει το πιστόλι του, ακινητοποιεί τους τρεις ΕΠΟΝίτες, αρχίζει να τους ρωτά, ποιοι είναι, τι κάνουν εκεί και τους ζήταγε ταυτότητες. Ο Ταγματασφαλίτης φόραγε πολιτικά και συνοδευόταν από την γυναίκα του και την κόρη του. Για αρκετή ώρα τους σημάδευε, αμήχανα, περιμένοντας την πιθανή εμφάνιση Γερμανών, από την Παπαδιαμαντοπούλου, για να συλλάβουν τους ΕΠΟΝίτες.

Ο ένας ΕΛΑΣίτης που είχε την ευθύνη για την ασφάλεια της ομάδας, ο οποίος παρακολουθούσε την εξέλιξη της κατάστασης από το απέναντι πεζοδρόμιο, αποφασίζει να παρέμβει δυναμικά και πυροβολώντας σκότωσε τον Γερμανό.

Η ομάδα σκόρπισε αμέσως και γύρισε στα Ιλίσια μέσα από το ρέμα στο ύψος της Γέφυρας.

Λυσσαλέα η αντίδραση των Γερμανών και των ντόπιων συνεργατών τους. Οι Γερμανοί προχωρούν σε αντίποινα. Πέντε κομμουνιστές, μέλη του κομματικού γραφείου του νοσοκομείου Συγγρού, που είχαν συλληφθεί πριν από μερικές εβδομάδες σε μπλόκο, ύστερα από προδοσία κάποιου νοσοκόμου χαφιέ, κρεμάστηκαν την αυγή της Τετάρτης 5 Απρίλη 1944, στις πιπεριές της μικρής πλατείας.

Η διαταγή – ανακοίνωση του Γερμανού αρχηγού των Ες Ες, Βάλτερ Σίμανα ήταν η εξής:

«ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΙΣ
του Ανωτάτου Αρχηγού των Ταγμάτων ασφαλείας 
και της Αστυνομίας Ελλάδος

Ως Αντίποινα δια την κατά την 25.3.44 εν Αθήναις (Αμπελόκηποι) κατά του λοχαγού των ευζώνων Κωνσταντίνου Μανωλάκου υπό κομμουνιστών διαπραχθείσαν δολοφονίαν, διέταξα τον απαγχονισμόν εις τον τόπον του εγκλήματος των κάτωθι ιθυνόντων κομμουνιστών:

1) Αχιλλ. Πλατυμέση, γεν. 1907, ΚΚΕ αξιωματούχου.
2) Επαμεινώνδα Βαμπούλη γεν. 1918. ΚΚΕ, ρήτορος και αρχηγού προπαγάνδας.
3) Ευαγγέλου Στεργίου, γεν. 1896, ΚΚΕ αξιωματούχου.
4) Βλάσση Αποστολάρη, γεν. 1923, ΕΑΜ γραμματέως ομάδος.
5) Βασιλείου Μπακοπούλου, γεν 1903, ΕΑΜ, γραμματέως ομάδος.

Αι κατά των ευζώνων γενόμεναι επιθέσεις θα τιμωρούνται εις το μέλλον κατά τον αυτόν τρόπον.

Ο Ανώτατος Αρχηγός των Ταγμάτων Ασφαλείας 
και της Αστυνομίας Ελλάδος».

Σε δυο δέντρα πιο κει, στην ίδια πλατεία, είχαν κρεμάσει δυο άδειες αγχόνες με πινακίδες  πάνω στις οποίες έγραφαν:

«Γεώργιος Σιδέρης – τον περιμένει η κρεμάλα»
«Θανάσης Νικολαΐδης  – τον περιμένει η κρεμάλα»

Οι δυο τελευταίοι είχαν καταφέρει να ξεφύγουν από το μπλόκο του νοσοκομείου Συγγρού και έτσι δεν μπόρεσαν να τους πιάσουν. Και οι δυο ήταν μέλη του Γραφείου της ΚΟΒ Καισαριανής.

Φωτογραφία από την πλατεία με τους Πέντε Κομμουνιστές κρεμασμένους και έναν γερμανοτσολιά φρουρό. Πρωινό της 5.4.1944

Στο χώρο του απαγχονισμού, από την Αυγή της Τετάρτης 5 Απρίλη του 1944, είχε τοποθετηθεί ένας λόχος γερμανοτσολιάδες – φρουροί που δεν επέτρεπαν στον κόσμο να τους ξεκρεμάσει και να τους κηδέψει, μαζί με μια ομάδα τοποθετημένη στο ύψωμα του Αγίου Γερασίμου.

Οι γερμανοτσολιάδες ήταν σκορπισμένοι μπουλούκια – μπουλούκια στα γύρω πεζοδρόμια ενώ οι αξιωματικοί τους, προκλητικά, έπιναν τον καφέ τους σε ένα τραπεζάκι καφενείου, κάτω από τα πτώματα των κρεμασμένων κομμουνιστών.

Ο λαός της περιοχής παρακολουθεί σαστισμένος το αποτρόπαιο έγκλημα. (Από το Λεύκωμα του Βάσου Π. Μαθιόπουλου, ΕΙΚΟΝΕΣ ΚΑΤΟΧΗΣ, Ερμής 1990).

Για πρώτη φορά στην Αθήνα στήθηκαν κρεμάλες. Οι Γερμανοί και οι ντόπιοι συνεργάτες τους πίστευαν ότι με αυτόν τον τρόπο θα τρομοκρατούσαν τον αθηναϊκό λαό, θα έσπαγαν το αγωνιστικό του φρόνημα.

Κάτοικοι της γειτονιάς και παιδιά από όλη την περιοχή μαζεύονται εκείνο το πρωινό και παρακολουθηθούν το συγκλονιστικό θέαμα. Ο αντιστεκόμενος λαός δεν μπορούσε να αφήσει αναπάντητη τη φρικιαστική πράξη.

Η πρώτη μάχη του ΕΛΑΣ της Αθήνας –
Μάχη για τους πέντε κρεμασμένους

Το ίδιο πρωί, στις 10 η ώρα, κλιμάκιο της 6ης Αχτίδας της ΚΟΑ του ΚΚΕ (η Αχτίδα των Ανατολικών Συνοικιών), περιμένει τον Γραμματέα της 6ης Αχτίδας για μια προγραμματισμένη συνεδρίαση, στο προωθημένο φυλάκιο του ΕΛΑΣ Καισαριανής στο κέντρο του Αλσους Κουπονίων. Ξαφνικά εμφανίζεται βιαστικός ο Γραμματέας της 6ης Αχτίδας του ΚΚΕ και ανακοινώνει με συγκίνηση: «Σύντροφοι, η συνεδρίαση ματαιώνεται. Καθήκον μας να μην αφήσουμε αναπάντητους τους δολοφόνους των συναγωνιστών μας».[2]

Ο Επαμεινώντας Βαμπούλης, ο ένας από τους πέντε κρεμασμένους κομμουνιστές, αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης

Μέσα σε μια ώρα περίπου 20 μαχητές του ΕΛΑΣ και 6 της Εθνικής Πολιτοφυλακής, μαζί με τους γραμματείς των ΚΟΒ Καισαριανής και Κουπονιών και τον καπετάνιο του Συντάγματος αποφασίζουν σχέδιο επίθεσης: Το χτύπημα θα γίνει  το μεσημέρι στις 12 και 7΄ ακριβώς.

Το σχέδιο ήταν καλό. Στην πράξη όμως μια εμπλοκή της ομάδας της Εθνικής Πολιτοφυλακής με τρεις χαφιέδες, επτά λεπτά νωρίτερα, είχε σαν αποτέλεσμα να χαθεί ο αιφνιδιασμός.

Στις 12 ακριβώς η ομάδα της Πολιτοφυλακής κατά την προώθησή της προς τον Αγιο Γεράσιμο συναντήθηκε, αναπάντεχα, με τρεις χαφιέδες της Ειδικής Ασφάλειας, με πολιτικά. Όταν προσπάθησαν να κάνουν έλεγχο και ζήτησαν ταυτότητες από τους Πολιτοφύλακες, στην άρνησή τους έβγαλαν πιστόλια και άρχισαν να πυροβολούν, Οι πολιτοφύλακες αναγκάστηκαν να ανταποδώσουν τους πυροβολισμούς. Δυο από τους χαφιέδες της Ειδικής Ασφάλειας έπεσαν νεκροί, ο τρίτος κατάφερε και το ’σκασε.

«Όμως η σύγκρουση άρχισε από ανάγκη πλέον 7 λεπτά πιο νωρίς απ’ την καθορισμένη ώρα.

»Οι τρεις ομάδες (της Παπαδιαμαντοπούλου – Ξενίας – και λεωφόρου Ζωγράφου) δεν είχαν φτάσει ακόμη στις θέσεις τους. Η μόνη ομάδα με επικεφαλής τον καπετάνιο λόχου της Κάτω Καισαριανής Ορέστη και τους Γιάννη Σταθάτο και Σπύρο Μήλα βρισκόταν αυτή τη στιγμή σε θέση βολής απ’ την οδό Μικράς Ασίας (κοντά στον όρχο αυτοκινήτων). Ξεκίνησε το «μπαράζ» σύγχρονα με την Πολιτοφυλακή και ξάπλωσε αρκετούς γερμανοτσολιάδες απ’ το μπουλούκι της πλατείας.

»Οι άλλες τρεις ομάδες, χτύπησαν κι αυτές χωρίς όμως θετικά αποτελέσματα, μια και δεν ήταν ακόμη στη θέση τους.

Ετσι οι γερμανοτσολιάδες αιφνιδιάστηκαν, δεν μπορούσαν να καταλάβουν τι συμβαίνει, πανικοβλήθηκαν και πηδούσαν σαν τους λαγούς στο ρέμα του Ιλισσού (σήμερα λεωφόρος Μιχαλακοπούλου), κι από κει βρέθηκαν αλαφιασμένοι στη λεωφόρο Κηφισίας, ως τον Ευαγγελισμό. Οι αξιωματικοί τους με τη μισή δύναμη τσολιάδων ταμπουρώθηκαν και περίμεναν ενισχύσεις.

Τα τμήματά μας μετά το αιφνιδιαστικό χτύπημα υποχώρησαν αργά, με προσοχή, μέσω του Αλσους Κουπονίων προς την Καισαριανή. Η ομάδα του Ζωγράφου με τον Κώστα Καραβίδα, τον Νίκο Μαραμπότα, τον Νίκο Βασάλο και έναν ακόμα, υποχωρούσε προς το κτήμα Ζωγράφου κι όταν πιέστηκε από τους γερμανούς, που έφτασαν με αυτοκίνητα, έφυγε προς τα υψώματα του Υμηττού. Οι Γερμανοί τους κυνήγησαν μέχρι το «Αστέρι»[3], αλλά δεν κατόρθωσαν να τους πιάσουν και γύρισαν πίσω. Οι Αγγελος Ευαγγελάτος, Χρήστος Γιαννόπουλος και Γεράσιμος Μολφέτας της ίδιας ομάδας καλύφθηκαν στου Ζωγράφου».[4]

Αμέσως μετά το αιφνιδιαστικό χτύπημα του ΕΛΑΣ, άρχισαν να καταφθάνουν ενισχύσεις  με αυτοκίνητα γεμάτα  με άνδρες των Ταγμάτων Ασφαλείας και Γερμανούς, οι οποίοι ξεκίνησαν σφοδρή αντεπίθεση προς το Αλσος Κουπονίων – του Συγγρού, με κατεύθυνση τη Καισαριανή.

Τα ΕΛΑΣίτικα τμήματα υποχωρούσαν αργά και πειθαρχημένα, ενισχυμένα και με άλλους ΕΛΑΣίτες από την Καισαριανή. Με εύστοχα πυρά παρενοχλούσαν τους επιτιθέμενους και έτσι η επίθεσή τους εξελισσόταν αργά.

Ολη η δύναμη του 3ου τάγματος καλά ταμπουρωμένη στις πρώτες παράγκες της Καισαριανής, σε όλο το μήκος της ρεματιάς, καθηλώνει τους γερμανοτσολιάδες.

Ο σταθμός της Διοίκησης του Τάγματος μαζί με μια ομάδα βρίσκονται στο καφενέ του «Κιορπέ», που ήταν και το Στρατηγείο του ΕΛΑΣ Καισαριανής. Μια άλλη ομάδα του τάγματος φυλάει στο ύψος της λεωφόρου Υμηττού τα πλευρά των ΕΛΑΣίτικων δυνάμεων.

Η εντοιχισμένη πλάκα του Δήμου Ζωγράφου, στον τοίχο της πολυκατοικίας που βρίσκεται στη γωνία Ξενίας και Παπαδιαμαντοπούλου.

Αυτή η πρώτη μάχη του ΕΛΑΣ της Αθήνας, άρχισε στις 12 το μεσημέρι, συνεχίστηκε με επίθεση μιας διμοιρίας Γερμανών και ενός Τάγματος ανδρών των Ταγμάτων Ασφαλείας, οπλισμένων με αραβίδες και πολυβόλα, στις 2 το μεσημέρι στη ρεματιά της Καισαριανής. Το σούρουπο η μάχη έληξε με την αποχώρηση των γερμανοτσολιάδων, οι οποίοι δεν μπόρεσαν να μπουν στην Καισαριανή, με εξαίρεση ένα μικρό κομμάτι, μεταξύ της δεξαμενής και του καφενέ του «Κιορπέ», που μπήκαν στα πρώτα σπίτια και ξαναβγήκαν μετά από λίγο.

Στο μεταξύ η Διοίκηση του Συντάγματος είχε κινητοποιήσει τους ένοπλους ΕΛΑΣίτες του ΙΙου Τάγματος, που απόκρουσε με επιτυχία δύναμη γερμανοτσολιάδων από τους στρατώνες Μαργαρίτη[5] και πολλούς  «παπαγιώργηδες», οι οποίοι προσπάθησαν πισώπλατα να χτυπήσουν την Καισαριανή, από τον Βύρωνα – Παγκράτι προς το Σκοπευτήριο.

Σ’ αυτή την πρώτη εκ παρατάξεως μάχη, ο ΕΛΑΣ νίκησε. Οι φονιάδες υποχρεώθηκαν να κατεβάσουν τους πέντε κρεμασμένους. Η διαταγή του Σίμαναν να μείνουν επί τρεις μέρες τα πτώματα στην κρεμάλα, για να τρομοκρατηθεί ο λαός, δεν εκτελέστηκε.

Οι Κομματικές Οργανώσεις του ΚΚΕ Ζωγράφου και Καισαριανής και τα Παραρτήματα  Ζωγράφου και Καισαριανής της Πανελλήνιας Ένωσης Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης και Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδος συνδιοργανώνου εκδήλωση τιμής και μνήμης την Κυριακή 9 Απρίλη στην Πλατεία των Πέντε Ηρώων, στις 11.00 το πρωί, στον ίδιο χώρο όπου οι Γερμανοτσολιάδες κρέμασαν τους Πέντε κομμουνιστές αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, στη συμβολή των οδών Παπαδιαμαντοπούλου –  Ξενίας και Μικράς Ασίας.

Τα Τάγματα Ασφαλείας και οι σημερινοί απόγονοί τους (σε όλες τις αποχρώσεις) διαπνέονται από την ίδια απάνθρωπη και εγκληματική ιδεολογία του φασισμού. Ο λαός μας όμως έχει και διατηρεί την ιστορική μνήμη και την πείρα του από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και την Αντιφασιστική Νίκη.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[1] Ο ΕΛΑΣ της Αθήνας – Ορέστη Μακρή – «Σύγχρονη Εποχή» 1985, σελ. 45

[2] Μαρτυρία του Μιχάλη Λιαρούτσου. «Ο ΕΛΑΣ της Αθήνας», Ορέστη Μακρή – έκδοση «Σύγχρονη Εποχή» 1985, σελ. 47.

[3] Το «Αστέρι» είναι η Μονή Αστερίου, στον Υμηττό, λίγο πιο πάνω από το Μοναστήρι της Καισαριανής, στην Καλοπούλα. Η Μονή Αστερίου υπήρξε καταφύγιο των ΕΛΑΣιτών όσες φορές χρειάστηκε να υποχωρήσουν προς τον Υμηττό.

[4] «Ο ΕΛΑΣ της Αθήνας», Ορέστη Μακρή – έκδοση «Σύγχρονη Εποχή» 1985, σελ. 49.  «Η Εθνική Αντίσταση στην Αδούλωτη Αθήνα», Βασίλη Γ. Μπαρτζιώτα – έκδοση «Σύγχρονη Εποχή» 1984, σελ. 200 – 201.

[5] Το κτίριο «Μαργαρίτη», στο οποίο στρατωνίζονταν δυο λόχοι Ταγμάτων Ασφαλείας, ήταν ιδιοκτησία της Τραπέζης Εργασίας, μεταξύ του Αγίου Παντελεήμονα και της οδού Αναπαύσεως, επί της σημερινής λεωφόρου Καλλιρρόης.

«Στις 4 Απριλίου 1944 το βράδυ, ομάδα ενόπλων ανταρτών, άλλοι είπαν ότι ήταν γύρω στους 150 και άλλοι γύρω στους 300, με αρχηγό τον Υψηλάντη, διανυκτέρευσαν μέσα και γύρω από το χωριό.

Την επομένη το πρωί, 5 Απριλίου 1944, οι αντάρτες που βρίσκονταν στα γύρω υψώματα της Κλεισούρας επιτίθενται στη φάλαγγα των Γερμανών, που περνούσε από τον αμαξιτό δρόμο και σκοτώνουν δύο Γερμανούς, καταστρέφοντας 2 μοτοσικλέτες και ένα αυτοκίνητο.  Μετά οι αντάρτες διασκορπίστηκαν στο βουνό, όπου και κρύφτηκαν. Οι κάτοικοι της Κλεισούρας, όταν έμαθαν τα γεγονότα, τρομοκρατούνται και οι άντρες, φοβούμενοι γνωστές αντεκδικήσεις, φεύγουν προς διάφορες κατευθύνσεις (κοντινά χωριά κ.λ.π). Το απόγευμα της ίδιας μέρας, καταφθάνουν γερμανικά αυτοκίνητα. Οι πρώτοι Γερμανοί περιέρχονται το χωριό και συγκεντρώνουν πολλά γυναικόπαιδα στους δρόμους και την πλατεία χωρίς κακές δήθεν διαθέσεις. Όμως δεύτερη ομάδα ταυτοχρόνως ορμά και με τα πολυβόλα και όπλα βάλλει κατά των συγκεντρωμένων, περιέρχεται δε τα σπίτια, ανοίγει διά της βίας του όπλου, ορμά μέσα, σκοτώνει, ξεκοιλιάζει, βάζει φωτιά. Ο κόσμος κρύβεται, σκορπίζει…για να ξαναπέσει σε λίγο στα χέρια τους.

Μαζί με τους Γερμανούς ήταν και Βούλγαροι και συγκεκριμένα ο Κάλτσεφ. Οι Γερμανοί άρχισαν το καταστρεπτικό τους έργο σκοτώνοντας και καίγοντας και έφτασαν μέχρι την πλατεία, που βρίσκεται στη μέση του χωριού, όπου και σταμάτησαν. Ίσως να κουράστηκαν, να χόρτασαν. Πάντως ικανοποιήθηκαν με ό, τι έκαναν και σταμάτησαν. Το βέβαιο είναι, ότι δοκιμάστηκε το μισό χωριό, το οποίο και παραδόθηκε στη σφαγή και στη φωτιά…  

πηγή:tvxs & https://www.kar.org.gr

     από :http://peaea-dse-marousi.weebly.com/kammena-xoria.html

 

Στις 14 Σεπτέμβρη 1944 και ενώ δόθηκε η λήξη του πολέμου, ο τοπικός διοικητής Φριτς Σούμπερτ σε συνεργασία με τον ντόπιο δοσίλογο Γεώργιο Πούλο, αποφασίζουν να αποτελειώσουν την πόλη. Είχαν πληροφορίες ότι αναμένεται να καταφθάσουν στρατιώτες από το βουνό. Έτσι άνοιξαν στο κέντρο της πόλης έναν τεράστιο λάκκο φωνάζοντας τους κατοίκους.

Οι ομάδες τους είχαν ήδη στήσει ενέδρα στην είσοδο της πόλης και μόλις κατέφθαναν οι πρώτοι στρατιώτες τούς οδηγούσαν στο σημείο. Έτσι 120 συμπολίτες μας δολοφονήθηκαν εν ψυχρώ καθώς γυρνούσαν στα σπίτια τους , από το καθήκον της απελευθέρωσης.

«Στις 5 Αυγούστου 1944 ο Αυστριακός Δεκανέας Ottmar Dorne αυτομόλησε στο 30ο Σύνταγμα του Ε.Λ.Α.Σ., που έδρευε στο βουνό Πάικο. Το γεγονός, καθώς και η παρουσία του λοχία των SS, Φριτς Σούμπερτ (γνωστού από τη θηριωδία του Χορτιάτη), οδήγησαν στην ομαδική εκτέλεση της 14ης Σεπτεμβρίου 1944 στα Γιαννιτσά. 112 άνθρωποι εκτελέστηκαν εκείνη τη μέρα, αφού πρώτα βασανίστηκαν με σιδηροσωλήνες. Τα βασανιστήρια, που υπέστησαν ήταν φρικτά. Γυναίκες βιάσθηκαν, άλλες κατακρεουργήθηκαν. Ανάμεσα στους εκτελεσθέντες πολίτες ήταν και ο Δήμαρχος Γιαννιτσών, Θωμάς Μαγκριώτης (εκτελέστηκε στον παλιό μύλο της οδού Ζαμίδη).

Στις 18 Σεπτεμβρίου 1944 μέρος της πόλης παραδόθηκε στις φλόγες και οι Γερμανοί με τους συνεργάτες τους εκτέλεσαν τους πολίτες που συνάντησαν στο δρόμο. Οι νεκροί έμειναν εκεί, άταφοι. Ο Σουηδός πρεσβευτής, Τύμπεργκ αναφέρει ότι το ένα τρίτο της πόλης καταστράφηκε από φωτιά. Οι Γιαννιτσώτες εγκατέλειψαν την πόλη. Κατέφυγαν στα χωράφια του βάλτου και διέμειναν σε πρόχειρες καλύβες. Ο Εμίλ Βένγκερ επισκέφθηκε τα Γιαννιτσά λίγες μέρες μετά την ομαδική εκτέλεση, ως εκπρόσωπος του Διεθνούς, Ερυθρού Σταυρού και σημείωσε στη γραπτή αναφορά του: «Τα Γιαννιτσά είναι ήδη μία νεκρά πόλις» . Στις 20 Σεπτεμβρίου 1944 επιτροπή πολιτών των Γιαννιτσών επέστειλε μήνυμα προς την Εθνική Κυβέρνηση εκθέτοντας τα γεγονότα της σφαγής και ζητώντας όπλα.» (από την ιστοσελίδα του Δήμου Πέλλας)

Η πόλη των Γιαννιτσών κάθε χρόνο τέτοια μέρα πενθεί σιωπηλά. Μέχρι που από το 2012 και έπειτα, στην επιμνημόσυνη δέηση, παρευρίσκεται τάγμα των νεοναζιστών της Χρυσής Αυγής, προκαλώντας με συνθήματα »τιμή στους χίτες και στους ταγματασφαλίτες» και βρίσκοντας αφορμή την κοινοβουλευτική του νομιμοποίηση,  καταθέτουν και στεφάνι της ντροπής.

Οι κάτοικοι και η νεολαία, καθώς και η εκπαιδευτική κοινότητα με άλλους φορείς της πόλης, οργανώνονται και αντιπαλεύουν την σπίλωση της μνήμης των νεκρών. Ούτε στα Γιαννιτσά ούτε πουθενά! Τσακίστε το φασισμό, σε κάθε γειτονιά!

Παρακολουθείστε στο παρακάτω αφιέρωμα συγκλονιστικές μαρτυρίες συγγενών θυμάτων                               

http://www.toperiodiko.gr/149-%CE%B7-%CF%83%CF%86%CE%B1%CE%B3%CE%AE-%CF%83%CF%84%CE%B1-%CE%B3%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%BD%CE%B9%CF%84%CF%83%CE%AC-%CE%BF%CE%B9-%CE%B1%CF%80%CF%8C%CE%B3%CE%BF%CE%BD%CE%BF%CE%B9-%CF%84%CF%89%CE%BD/#.VfUMhRHtlBc