Εξ άλλου, το ΣτΕ(Ολομ.) ακύρωσε , με δύο αποφάσεις του (2757 και 2758/1994) τις δύο πρώτες οικοδομικές άδειες για την ανέγερση ισάριθμων κατοικιών στην ίδια περιοχή , ενώ άλλες τρείς οικοδομικές άδειες ακυρώθηκαν με αποφάσεις του Διοικητικού Εφετείου Θεσσαλονίκης (1373/2006,1374/2006 και 1375/2006) , εναντίον των οποίων ασκήθηκαν από τους ενδιαφερόμενους εφέσεις στο ΣτΕ, που παραμένουν εκκρεμείς από το 2007 μέχρι σήμερα .
Μάλιστα η περιοχή αυτή έχει χαρακτηριστεί το 1995 ως δασική-αναδασωτέα από την Α/θμια Επιτροπή Δασικών Επίλυσης Αμφισβητήσεων Ν. Θεσσαλονίκης, εναντίον της οποίας έχουν ασκηθεί προσφυγές, ενώ εναντίον της άρνησης της Β/θμιας Επιτροπής να εκδώσει τη βεβαίωση για την σιωπηρή απόρριψη
των προσφυγών , άσκησε στο ΣτΕ περιβαλλοντική οργάνωση της Θεσσαλονίκης αίτηση ακύρωσης που παραμένει εκκρεμής στο ίδιο Δικαστήριο (ΣτΕ) επό το 1995 μέχρι σήμερα (πρόκειται να συζητηθεί την 15-5-2013).
2. Η ξαφνική απόφαση του Δήμου να "ξαναφέρει στο φώς" την υπόθεση ΚΙΣΣΟΣ, πριν από την συζήτηση και έκδοση των αποφάσεων του ΣτΕ για την νομιμότητα και τον δασικό χαρακτήρα της έκτασης με την απόφαση της άνω Α/βάθμιας Επιτροπής , αλλά και την νομιμότητα των οικοδομικών αδειών που έχουν ακυρωθεί στον πρώτο βαθμό, μας οδηγεί στη σκέψη, ότι ίσως θέλει να προλάβει τυχόν ένα ανεπιθύμητο αποτέλεσμα απόφασης του ΣτΕ, που θα βεβαιώνει πχ οριστικά το δασικό χαρακτήρα της περιοχής και την ορθότητα της ακύρωσης των αδειών, πράγμα που θα σημάνει στην πράξη την ματαίωση της υλοποίησης της ΖΕΠ Χορτιάτη . Δυστυχώς ο Δήμος δεν έχει πεισθεί ακόμη μέχρι σήμερα ότι η υπόθεση "ΚΙΣΣΟΣ Α.Ε" , είναι μία "χαμένη υπόθεση", που δεν αξίζει τον κόπο να ασχοληθεί, παρά μόνο για επικοινωνιακά ωφελήματα .
Πρέπει να σημειωθεί ότι το φαινόμενο αυτό, δηλ. της πρακτικής της Διοίκησης να προωθήσει διοικητική λύση σε ζητήματα δασικού περιβάλλοντος, πριν από τη συζήτηση των υποθέσεων στο ΣτΕ , έχει ως εξήγηση το φόβο των ενδιαφερόμενων από μία αντίθετη απόφαση του Δικαστηρίου, που θα ματαιώσει τα οικιστικά σχέδια σε δασικές εκτάσεις .
Εμφανές παράδειγμα, που αφορά την ίδια περιοχή, είναι "φωτογραφική διάταξη" που κατατέθηκε στη Βουλή με "αμαρτωλή" νυκτερινή τροπολογία , η οποία υποστηρίχτηκε από βουλευτές της Θεσσαλονίκης, και μάλιστα μετά τη συζήτηση της υπόθεσης στο ΣτΕ και πριν από τη δημοσίευση της απόφασης 3651/1999 του ΣτΕ .Η διάταξη αυτή αφορούσε αποκλειστικά τη ΖΕΠ Χορτιάτη και ψηφίστηκε για να νομιμοποιήσει τα μέχρι τότε έργα υποδομής της ΖΕΠ και να αποκλείσει κάθε τυχόν μελλοντική αμφισβήτηση του δήθεν "μή δασικού χαρακτήρα" της περιοχής , στηριζόμενη μάλιστα ( η εν λόγω διάταξη) στο νόμο 248/1976, για τον οποίο, όπως έχει κριθεί από το ΣτΕ, οι διαφορές που προκύπτουν από τη διαδικασία του νόμου αυτού, αφορούν ζητήματα ιδιοκτησίας και όχι ζητήματα χαρακτηρισμού μίας περιοχής ως δασικής ή μη , αρμοδιότητα που έχουν οι δασικές αρχές.
Συνεπώς η διάταξη αυτή έχει πρόβλημα συνταγματικότητας, αλλά ποιός να το προσέξει τότε μέσα στο πασοκογενές (και όχι μόνο) σύστημα των μεταμεσονύκτιων τροπολογιών, προκειμένου να αντληθούν εκλογικά οφέλη από κάθε αμαρτωλή τροπολογία .
Η τροπολογία αυτή αποτέλεσε περιεχόμενο του άρθρ. 28 του Ν.2742/1999 (δημοσιεύθηκε την 7-10-1999), ενώ η δημοσίευση της απόφασης 3651/1999 του ΣτΕ έγινε την 15-11-1999, δηλ. σε χρονικό διάστημα 39 μόλις ημερών μετά τη ψίφιση του νόμου αυτού . Είναι εμφανές ότι η Διοίκηση είχε "πρεμούρα" να προλάβει την δημοσίευση της απόφασης του ΣτΕ , ώστε να μη συμβεί "κανένα ατύχημα" (έκδοση ανεπιθύμητης απόφασης που αφορούσε την κατάργηση της ΖΕΠ ), ατύχημα όμως το οποίο τελικά δεν απέφυγε με την εκδοθείσα στη συνέχεια απόφαση 3651/1999 του ΣτΕ, που ακύρωσε την άρνηση της Διοίκησης να ανακαλέσει (καταργήσει) τα οικιστικά Π.Δ/γματα που είχαν εκδοθεί, μετά την κρίση του Δικαστηρίου για την αυτοδίκαιη άρση της πολεοδόμησης, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρ. 26 εδ. ε΄ του Ν.947/1979, αφού , όπως κρίθηκε με την απόφαση αυτή, είχε ήδη παρέλθει πενταετία από το χαρακτηρισμό της περιοχής ως Ζώνης Πολεοδομίας , χωρίς , εν τω μεταξύ, να γίνει έναρξη των έργων υποδομής με τον ορισμό του αναδόχου του έργου και την υπογραφή της σύμβασης έργου, μεταξύ του Δημοσίου (τότε ΥΠΕΧΩΔΕ) και του αναδόχου φορέα, που τελικά δεν ορίστηκε .
Αλλά στη συνέχεια έγινε κάτι χειρότερο . Ο τότε Υπουργός ΠΕΧΩΔΕ Κ.Λαλιώτης, εφάρμοσε την πασοκογενή επίσης τακτική τύπου "Βατοπαίδι", για εκ των υστέρων νομιμοποίηση των έκνομων ενεργειών της Διοίκησης, που έπρεπε να καλυφθούν εκ των υστέρων . Δηλ. ερμήνευσε την απόφαση 3651/1999 και τις αποφάσεις του ΣτΕ 2757/ και 2758/1994 της Ολομ. του ΣτΕ, και αποφάνθηκε σαν Υπέρτερος Δικαστής, (με το έγγραφο του 26456/2000 Υπ. ΠΕΧΩΔΕ, που το υπογράφει ο ίδιος ανεπίτρεπτα, αφού , σύμφωνα με την πρακτική του ΥΠΕΧΩΔΕ, τέτοια έγγραφα υπογράφονταν από τη Δ/νση νομοθετικού έργου και όχι από τον Υπουργό ), ότι α) το πιο πάνω άρθρο 28 του Ν. 2742/1999 πρέπει να τύχει αναδρομικής εφαρμογής, αφού "δεν τίθεται ως προϋπόθεση η υπογραφή της σύμβασης της ΖΕΠ "για τη νομιμότητα των έργων υποδομής της ΖΕΠ και β)ότι δεν υπάρχει κώλυμα για την έκδοση νέων αδειών στην πιο πάνω περιοχή, αφού "οι οικοδομικές άδειες, που ακύρωσε η Ολομ. του ΣτΕ , μπορεί να επανεκδοθούν, χωρίς να προσαπαιτείται η υπογραφή σύμβασης έργου, σύμφωνα με το νέο νόμο " .
Με τον τρόπο αυτό ο κ. Υπουργός "τορπίλισε" τις αποφάσεις του ΣτΕ και αναμείχθηκε σε έργα της δικαστικής εξουσίας. Αλλά αυτό ήταν "μία μικρή λεπτομέρεια" , χωρίς σημασία, μέσα στο τότε κλίμα της εποχής,(που δυστυχώς ισχύει σε κάποιο βαθμό και σήμερα), όπου ίσχυε η θεωρία του «πολιτικού κέρδους και η αποφυγή του πολιτικού κόστους , με οποιοδήποτε τρόπο».
Μετά την πρωτοφανή αυτή ερμηνεία του Υπουργού εκδόθηκαν οι νέες οικοδομικές άδειες, που ακυρώθηκαν όμως στη συνέχεια από το Διοικητικό Εφετείο Θεσσαλονίκης , με τις πιο πάνω αποφάσεις .
Το ίδιο φαινόμενο έχει δυστυχώς επαναληφθεί σε υποθέσεις ιδίως που αφορούν το Δάσος Σέϊχ Σου, όπου η τοπική δασική υπηρεσία, με την κάλυψη του τότε Υπουργείου Γεωργίας, έσπευδε να ζητήσει την άρση της αναδάσωσης τεμαχίων του Δάσους, πριν ακόμα αποφανθεί το Ανώτατο Δικαστήριο για το ζήτημα αυτό . Βέβαια είχε την ατυχία να μην πετύχει το σκοπό της, αλλά αυτό δεν την εμπόδισε να επαναλάβει τις προτάσεις για άρση της αναδάσωσης και φυσικά να ελπίζει ότι κάποτε θα το πετύχει , ώστε να δούμε επί τέλους- όπως εύχονται πολλοί- να φυτρώνουν στο Δάσος του Σέϊχ Σου πολυκατοικίες και μεζονέτες και να … θαυμάσουμε την οικιστική αναβάθμιση της περιοχής,. με βενζινάδικα, σούπερ μάρκετ, τράπεζες, καταστήματα κ.λ.π., με την συνδρομή μάλιστα της δασικής αρχής!!
(ΕΡΩΤΗΜΑ : για τα πιο πάνω περιστατικά , που έχουν σχέση με την περιοχή ΚΙΣΣΟΣ, πληροφόρησαν το Δήμο οι κ.κ. σύμβουλοί του, πριν λάβει την απόφαση ανακίνησης της "παγωμένης δικαστικά" υπόθεσης της ΖΕΠ Χορτιάτη ; ) .
3. Η ανακίνηση της υπόθεσης, μας υποχρεώνει να αναφερθούμε σε τέσσερα ειδικότερα ζητήματα , δηλ.
α- Τί σημαίνει όταν σε μία περιοχή εφαρμόζεται το σύστημα της πολεοδόμησης, με τον ορισμό της ως Ζώνης Ενεργού Πολεοδομίας . Ο τρόπος αυτός της πολεοδόμησης , είχε επιλεγεί για την περιοχή ΚΙΣΣΟΣ , με την έκδοση δύο Προεδρικών Διαταγμάτων , ( το πρώτο το 1986 για το χαρακτηρισμό της περιοχής ως Ζώνης Ενεργού Πολεοδομίας και το δεύτερο το 1988 για την πολεοδομική Μελέτη της ίδιας Ζώνης ) .
β- Γιατί από την εταιρεία Α.Ε. ΚΙΣΣΟΣ εφαρμόστηκε με σοβαρές παρεκκλίσεις το πιο πάνω σύστημα, ως μοντέλο πολεοδόμησης , παρά το ότι αυτό έχει από το νόμο ορισμένες και αυστηρές προδιαγραφές για την εφαρμογή του ;
Αραγε θέλησε η εταιρία , παρεκκλίνοντας από το οικιστικό μοντέλο που υιοθέτησε, να "ρισκάρει" την εξέλιξη της οικιστικής ζώνης, χωρίς να αναλογιστεί ότι υπάρχουν και Δικαστήρια, που ενδεχόμενα θα ήταν αντίθετα με την υπέρβαση της νομοθεσίας ;
γ- Αν , ύστερα από αυτά, υπάρχει ρεαλιστική προοπτική να υλοποιηθεί η πιο πάνω ΖΕΠ , μετά την έκδοση της πιο πάνω απόφασης της Ολομέλειας του ΣτΕ και τις αποφάσεις του ΣτΕ και άλλων Δικαστηρίων που έχουν ακυρώσει οικοδομικές άδειες για δόμηση κατοικιών στην περιοχή , μετά την βεβαίωση ότι δεν υπάρχει πλέον δυνατότητα για την οικιστική ανάπτυξη .
δ- Το περιεχόμενο της πρόσφατης πρότασης του Δήμου για τον ΚΙΣΣΟ , αποτελεί λύση για το αδιέξοδο που δημιουργηθεί με το "πάγωμα" της ΖΕΠ για τόσα πολλά χρόνια ;
Για τα ζητήματα αυτά θα εκθέσουμε τις απόψεις μας , με την σημείωση ότι την οριστική λύση θα δώσουν τελικά τα Δικαστήρια, όταν θα ασκηθούν προσφυγές από τους ενδιαφερόμενους για τις διοικητικές αποφάσεις που θα εκδοθούν, μετά τη διοικητική λύση που επιχειρεί ο Δήμος και την ανακίνηση της υπόθεσης της ΖΕΠ Χορτιάτη .
Ειδικότερα :
Α. ΕΝΕΡΓΟΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑ (με αναφορά στις διατάξεις των άρθρ. 23-28 και 35-50 και τις διατάξεις του άρθρ. 10 παρ. 4 του Ν.1337/1983, όπως ίσχυαν κατά την έκδοση των πιο πάνω Διαταγμάτων και την παράθεση αποσπασμάτων από το βιβλίο του Δημ. Χριστοφιλόπουλου [Χωροταξία-Πολεοδομία,1984, τ. Β΄, σελ. 125 και επ.) .
1. Εννοια - Ζώνες Ενεργού Πολεοδομίας (Ζ.Ε.Π)
α. Ο βασικότερος τρόπος πολεοδομικής ανάπτυξης μιας οικιστικής περιοχής ή μιας περιοχής επέκτασης, ένταξης ή αναθεώρησης Σχεδίου Πόλεως είναι εκείνος της Ενεργού Πολεοδομίας.
Ενεργός Πολεοδομία είναι η μορφή εκείνη της Πολεοδομίας που, με τη χρησιμοποίηση του συστήματος της οργανωμένης δόμησης και με βάση τον πλήρη πολεοδομικό σχεδιασμού, επιτυγχάνεται η δημιουργία νέων πολεοδομικών συγκροτημάτων και γενικότερα οικισμών ή η αναμόρφωση υπαρχόντων οικισμών.
Η Ενεργός Πολεοδομία καλύπτει ένα σύνολο επεμβάσεων και πραγματοποιήσεων που γίνονται προοδευτικά και μέσα στο χώρο και χρόνο, σύμφωνα με ένα προκαθορισμένο πρόγραμμα. Συνεπώς ένα μεμονωμένο εγχείρημα, ακόμα και αν συμπίπτει με την πολεοδομική διαμόρφωση (π.χ. ένα δημόσιο έργο) δεν αποτελεί Ενεργό Πολεοδομία. Η Ενεργός Πολεοδομία, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, προϋποθέτει την ενεργό επέμβαση του Κράτους η του εξουσιοδοτημένου απο το κράτος φορέα, σε συνδυασυό υε την ιδιωτική πρωτοβουλία, στον τρόπο, το είδος, και τα χρονικά πλαίσια της ανάπτυξης ή αναμόρφωσης της περιοχής.
Γενικά ο ρόλος του Κράτους στην Ενεργό Πολεοδομία είναι αποφασιστικός. Συνεπώς ακόμα και σπουδαία έργα απλών ιδιωτών δεν μπορούν να χαρακτηριστούν σαν έργα Ενεργού Πολεοδομίας.
β. Η Ενεργός Πολεοδομία είναι νέος θεσμός για τη Χώρα μας. Εισήχθη κυρίως από τη γαλλική πολεοδομική νομοθεσία. Αρχικά ρυθμιζόταν με το Ν.Δ/γμα 1003/71. Σήμερα ρυθμίζεται από τα άρθρα 23-34 του Ν. 947/79 που κατάργησε το Ν.Δ/γμα 1003/71, όπως τα άρθρα αυτά συμπληρώθηκαν με το άρθρο 10 του Ν. 1337/1983.
Η συγκεκριμένη έκτασης γης. που αφιερώνεται για ανάπτυξη ή ανάπλαση με Ενεργό Πολεοδομία, ονομάζεται Ζώνη Ενεργού Πολεοδομίας (Ζ.Ε.Π.). Η Ζ.Ε.Π. στις οικιστικές περιοχές καθορίζονταν τότε με το Π. Δ/γμα , για το χαρακτηρισμού της περιοχής σαν οικιστικής. Μπορεί να καταλαμβάνει το σύνολο ή ορισμένο τμήμα της οικιστικής περιοχής.
2. Αντικείμενα (έργα Ενεργού Πολεοδομίας)
α. Πολεοδομική ανάπτυξη
Οταν λέμε πολεοδομική ανάπτυξη εννοούμε το έργο εκείνο της Ενεργού Πολεοδομίας με το οποίο επιτυγχάνεται η δημιουργία, είτε ενός νέου οικισμού, είτε νέας οικιστικής μονάδας (πολεοδομικού συγκροτήματος) που εντάσσεται στον οργανισμό ενός υπάρχοντος οικισμού (επέκταση οικισμού). Η Ζώνη Ενεργού Πολεοδομίας μπορεί να περιλαμβάνει οποιαδήποτε από τις Γενικές Χρήσεις γης που αναφέρει ο Ν. 947/79. Ετσι με Ενεργό Πολεοδομία μπορεί να δημιουργηθεί Οικισμός Κατοικίας, Βιομηχανικός Οικισμός, Πολεοδομικό Κέντρο κλπ. Ο δημιουργούμενος, με Ενεργό Πολεοδομία, Οικισμός, έχει διοικητική και κοινωνικοοικονομική αυτοτέλεια. Αντίθετα η οικιστική μονάδα δεν έχει διοικητική αυτοτέλεια, γιατί εντάσσεται στον οργανισμό ενός υπάρχοντος Οικισμού.
β. Πολεοδομική αναμόρφωση (ανάπλαση ή εξυγίανση).
Οταν λέμε πολεοδομική αναμόρφωση ή ανάπλαση εννοούμε το έργο εκείνο της Ενεργού Πολεοδομίας με το οποίο υπάρχων ήδη Οικισμός εξυγιαίνεται πολεοδομικά και εκσυγχρονίζεται. Πολεοδομική εξυγίανση είναι η άρση των πολεοδομικών ανωμαλιών (π.χ. ερειπωμένα ή ακανόνιστα ακίνητα κλπ) που επιτυγχάνεται με μία ουσιώδη βελτίωση ή αναδιαμόρφωση της Ζ.Ε.Π. Εκσυγχρονισμός των κτιρίων είναι η λήψη όλων εκείνων των μέτρων που θα καταστήσουν ικανά για τις σημερινές απαιτήσεις διαβίωσης των ανθρώπων.
γ. Οργανωμένη δόμηση κατοικιών (χαρακτηριστικό της Ζώνης Ενεργού Πολεοδομίας) .
Οταν λέμε οργανωμένη δόμηση εννοούμε το σύστημα εκείνο της δόμησης, με το οποίο αναγείρονται μεγάλα οικιστικά συγκροτήματα σε ορισμένη εδαφική έκταση , με βάση ενιαίο σχεδιασμό. Κάθε συγκρότημα είναι εξοπλισμένο με έργα υποδομής (αποχετεύσεις κλπ.), με κοινωφελείς χώρους και εγκαταστάσεις. Τα οικοδομήματα κάθε συγκροτήματος τοποθετούνται ελεύθερα μέσα στην εδαφική έκταση σε τρόπο ώστε να επιτυγχάνεται επαρκής ηλιασμός και αερισμός τους . Η οργανωμένη δόμηση υπόκειται σε ξεχωριστούς κανόνες δόμησης και δεν εφαρμόζονται, κατά κανόνα, οι διατάξεις του Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού (Γ.Ο.Κ.) ή άλλοι ειδικότεροι νόμοι, όταν η εδαφική έκταση είναι εκτός σχεδίου πόλεως.
Η οργανωμένη δόμηση πρέπει να προβλέπεται από ειδικούς νόμους .Τέτοιοι νομοί είναι το ΝΔ. 1003/71, που καταργήθηκε με τον Ν. 947/79. ο Ν. 446/76 «περι Δημοσίας Επιχειρήσεως Πολεοδομίας και Στεγάσεως», ο Ν. 947/79 «περί οικιστικών περιοχών» και ο Ν. 1337/1983 «Για την επέκταση των Πολεοδομικών σχεδίων κλπ».
Αντίθετη της οργανωμένης δόμησης είναι η μεμονωμένη (ατομική) δόμηση που εφαρμόζεται στα συνηθισμένα οικόπεδα με πρωτοβουλία κάθε ιδιοκτήτη και ακολουθεί τους ισχύοντες όρους δόμησης, αν η περιοχή είναι εντός σχεδίου πόλεως ή ειδικές διατάξεις αν είναι εκτός σχεδίου πόλης .
*Δυστυχώς, στην περίπτωση ΚΙΣΣΟΣ , ένα έργο, που αφορά το δημόσιο συμφέρον και ανατίθεται από το νόμο στην Πολιτεία, συμφωνήθηκε να κατασκευασθεί ερήμην του κράτους και ανατέθηκε όχι σε επιλεγμένο με διαγωνισμό ανάδοχο φορέα, αλλά σε ανώνυμη εταιρία (για τη κατασκευή των βασικών υποδομών , κοινοχρήστων χώρων κλπ), ενώ η δόμηση κάθε οικοπέδου, που θα πωλούνταν από την Α.Ε. ΚΙΣΣΟΣ, αφέθηκε να γίνει από την κατασκευαστική εταιρία μεν, χωρίς να υπάρχει ‘όμως ένα ενιαίο μοντέλο (τύπος) κατασκευής κατοικίας , για κάθε οικόπεδο .
δ. Πρόγραμμα Ενεργού Πολεοδομίας
Το πρόγραμμα, με το οποίο πραγματοποιείται η ανάπτυξη ή αναμόρφωση της Ζώνης Ενεργού Πολεοδομίας και εξασφαλίζεται η λειτουργική εκμετάλλευση της, περιλαμβάνει τα εξής στοιχεία, που τοποθετούνται σε λογική και χρονική ακολουθία μεταξύ τους:
αα) Τον καθορισμό του ανάδοχου φορέα και την ανάληψη απ' αυτόν του έργου της ανάπτυξης ή αναμόρφωσης,
ββ) Την κτηματογράφηση της Ζώνης,
γγ) Την σύνταξη και έγκριση της πολεοδομικής μελέτης της Ζώνης,
δδ) Την απόκτηση των απαιτούμενων ακινήτων για την ενεργοποίηση της Ζώνης,
εε) Την πολεοδομική διευθέτηση (διαρρύθμιση) του χώρου και την εκτέλεση των έργων υποδομής.
στ-στ) Την σύνταξη των κτιριακών μελετών και την εκτέλεση, των οικοδομικών εργασιών στους διαφορούμενους οικοδομήσιμους χώρους.
ζζ) Την αφιέρωση ή παραχώρηση των δημόσιων, δημοτικών κλπ. κτιρίων ή άλλων εγκαταστάσεων κοινής ωφελείας στους οικείους φορείς και
ηη) Την διάθεση ή παραχώρηση ή πώληση των οικοδομήσιμων χώρων ή ετοίμων κατοικιών ή διαμερισμάτων ή χώρων επαγγελματικής εγκατάστασης σε ιδιώτες για την εκμετάλλευση ή χρήση, σύμφωνα με τον προορισμό τους.
* Το πρόγραμμα της πολεοδόμησης, που περιλαμβάνει τα πιο πάνω στοιχεία, επειδή είναι πολυδάπανο και κατασκευάζεται από ένα επιλεγμένο φορέα (ανάδοχο του έργου), απαιτεί πολλά κεφάλαια, και για το λόγο αυτό , το κράτος παρεμβαίνει και συμμετέχει στην ενεργό πολεοδομία, ώστε να εξασφαλιστεί το κεφάλαιο , που θα αναλωθεί για την εκτέλεση του προγράμματος .
ε. Ανάδοχοι φορείς εκτέλεσης (διαχείρισης) του προγράμματος
Το άρθρο 27 παρ. 1 του Ν. 947/79,όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 10 παρ. 10 του Ν. 1337/1983,ορίζει ότι «Η διαχείριση του προγράμματος που προβλέπει το άρθρο 23 παράγραφος 4 αναλαμβάνεται από τους Ο.Τ.Α. μαζί με τη ΔΕΠΟΣ ή από δημοτικές ή κοινοτικές επιχειρήσεις μαζί με τη ΔΕΠΟΣ ή ανατίθεται σε εταιρίες μικτής οικονομίας. Σε περίπτωση συμμετοχής ΝΠΔΔ και ΙΔ του δημόσιου τομέα, όπως προσδιορίζονται στο άρθρο 1 παρ. του Ν. 1256/1982, τα νομικά πρόσωπα που συμμετέχουν έχουν τη διαχείριση του δικού του; προγράμματος. Εταιρίες που δεν ανήκουν στις παραπάνω κατηγορίες, δεν μπορούν να αναλαμβάνουν προγράμματα ενεργού πολεοδομίας .
στ. Εταιρία Μικτής Οικονομίας Ενεργού Πολεοδομίας
Εταιρία Μικτής Οικονομίας (Ε.Μ.Ο.) είναι γενικά η εταιρία εκείνη στην οποία συμμετέχει το δημόσιο και το ιδιωτικό κεφάλαιο. Η εταιρεία μπορεί να συσταθεί από οποιονδήποτε και με οποιοδήποτε σκοπό, σύμφωνα με τις διατάξεις περί Ανωνύμων Εταιριών. Ειδικά όμως Εταιρία Μικτής Οικον. Ενεργού Πολεοδομίας (Ε.Μ.Ο.Ε.Π.) είναι, σύμφωνα με την παρ. άρθρου 25 του Ν. 947/79, όπως αυτή αντικαταστάθηκε με την παρ. του άρθρου 10 του Ν. 1337/1983, η Εταιρία που συστήνεται, από ορισμένα πρόσωπα και έχει ως αποκλειστικό σκοπό τη μελέτη και εκτέλεση έργων ανάπτυξης ή αναμόρφωσης Ζώνης Ενεργού Πολεοδομίας. Την Ε.Μ.Ο.Ε.Π. μπορούν να συγκροτήσουν η ΔΕΠΟΣ και οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης ή δημοτικές επιχειρήσεις μεταξύ τους (πχ η ΔΕΠΟΣ μαζί με δημοτική επιχείρηση ή Δήμο ή Κοινότητα), μαζί με άλλους δημόσιους, ιδιωτικούς και άλλους φορείς (πχ. η ΔΕΠΟΣ και ο ΟΤΑ , μαζί με ιδιώτη επιχειρηματία, η ΔΕΠΟΣ και η δημοτική επιχείρηση μαζί με Τράπεζα κλπ.). Αντίθετα πριν από το Ν. 1337/1983, δηλ. με το καθεστώς του Ν. 947/79 Ε.Μ.Ο.Ε.Π. μπορούσαν να συγκροτήσου περισσότεροι δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς.
Στις Ε.Μ.Ο.Ε.Π. η ΔΕΠΟΣ, η Τοπική Αυτοδιοίκηση, η δημοτική και κοινοτική επιχείρηση και τα άλλα νομικά πρόσωπα του δημόσιου τομέα του άρθρου 1 παρ. 6 του Ν. 1256/82, συμμετέχουν και διατηρούν σε κάθε στιγμή λειτουργίας της Εταιρίας ποσοστό μεγαλύτερο του 50%.
Σε κάθε περίπτωση , χωρίς τη συμμετοχή του Δημοσίου και άλλων δημόσιων οργανισμών, δεν μπορεί να υπάρχει Εταιρία Μικτής Οικονομίας .
Η εταιρία Μικτής Οικονομίας χαρακτηρίζεται από το νόμο σαν νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου .
ζ. Ανάθεση έργου Ενεργού Πολεοδομίας
Το Δημόσιο μπορεί να αναθέσει το έργο Ενεργού Πολεοδομίας είτε απ' ευθείας, με ελεύθερες διαπραγματεύσεις, είτε μετά από δημόσια πρόσκληση για υποβολή προτάσεων.
Η πρόσκληση αυτή υπογράφεται από τον Υπουργό Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος (ήδη Υπουργό Περιβάλλοντος κλπ ) ή από το εξουσιοδοτημένο απ' αυτόν όργανο ή δημόσιο οργανισμό ή δημόσια επιχείρηση Πολεοδομίας και στέγασης της όλης περιοχής. Η πρόσκληση: αα) περιέχει συγκεκριμένους όρους όσον αφορά τη σύνταξη της γενικής προκαταρκτικής, μελέτης των έργων Ενεργού Πολεοδομίας, που πρέπει να συνοδεύει τις προτάσεις,
ββ) θέτει προθεσμία για την υποβολή των προτάσεων και γγ) ορίζει τρία βραβεία για την βράβευση των τριών καλλιτέρων προτάσεων ανάπτυξης ή αναμόρφωσης της Ζ.Ε.Π.
Μετά την υποβολή των προτάσεων με τις προκαταρκτικές μελέτες, την αξιολόγηση τους και την επιλογή της προσφορότερης , υπογράφεται προσύμφωνο μεταξύ του παραπάνω Υπουργού ή του εξουσιοδοτημένου απ αυτόν οργανισμού και του επιλέγοντος φορέα για την ανάληψη των έργων. Με το προσύμφωνο καθορίζονται οι γενικοί όροι συντάξεως της πολεοδομικής μελέτης, η προθεσμία υπογραφής της οριστικής σύμβασης, οι όροι σύνταξης των βασικών μελετών των έργων και παρέχονται εγγυήσεις για την υπογραφή της οριστικής σύμβασης. Εάν υπάρχει εγκεκριμένη πολεοδομική μελέτη της Ζ.Ε.Π. και συντρέχουν οι λοιποί όροι, είναι δυνατή η άμεση υπογραφή της οριστικής σύμβασης με τον επιλεγέντα ανάδοχο φορέα.
Η ανάθεση μπορεί να γίνει σε δύο στάδια ξεχωριστά. Το πρώτο στάδιο αφορά τη μελέτη, σχεδιασμό και διαμόρφωση του χώρου καθώς και την μελέτη και εκτέλεση των έργων υποδομής. Το δεύτερο στάδιο αφορά τη σύνταξη των κτιριακών μελετών και την εκτέλεση των οικοδομικών εργασιών στους διαμορφούμενους οικοδομήσιμους χώρους. Κάθε στάδιο μπορεί να ανατεθεί σε ξεχωριστό ανάδοχο φορέα.
Μετά την υπογραφή του προσυμφώνου γίνονται διαπραγματεύσεις μεταξύ των συμβαλλομένων (Δημοσίου και αναδόχου φορέα) για τον καθορισμό των όρων της οριστικής συμβάσεως αναθέσεως του έργου. Η σύμβαση ανάθεσης των έργων πρέπει να περιέχει, κατά το νόμο, τα ακόλουθα στοιχεία: α-α) Τα έργα διευθέτησης του χώρου, που πρέπει να εκτελέσει ο ανάδοχος φορέας, καθώς και τα έργα υποδομής με τις αναγκαίες μελέτες τους. β-β) Τα έργα δόμησης που πρέπει να εκτελέσει ο ανάδοχος , με την κατάρτιση των κτιριακών μελετών, την έγκριση τους, καθώς και τον τρόπο άσκησης της τεχνικής επίβλεψης για όλο το έργο. γ-γ) Ο τρόπος διάθεσης των εκτάσεων γης της Ζ.Ε.Π. που χρειάζονται για την ενεργοποίηση της Ζώνης, δ-δ) Οι προθεσμίες εκτελέσεως των έργων συνολικά ή κατά φάσεις, ε-ε) Το είδος και το ύψος της αμοιβής ή του ανταλλάγματος που συνομολογείται να χορηγηθεί στον ανάδοχο καθώς και οι όροι καταβολής της αμοιβής ή χορηγήσεως του ανταλλάγματος αυτού και στ-στ) Οι εγγυήσεις που πρέπει να δώσει ο ανάδοχος για την εκπλήρωση των αναλαμβανομένων υποχρεώσεων του, οι επιβαλλόμενες σε βάρος του κυρώσεις, αν αθετήσει τις υποχρεώσεις αυτές, καθώς και οι περιπτώσεις που συνεπάγονται την κήρυξη του αναδόχου ως εκπτώτου.
Η αμοιβή του αναδόχου μπορεί να είναι χρηματική ή σε είδος. Ειδικότερα ο νόμος προβλέπει τη δυνατότητα πληρωμής του αναδόχου σε έκταση γης, που παραχωρείται κατά κυριότητα, και την οποία ο ανάδοχος μπορεί να εκμεταλλευτεί με οποιοδήποτε τρόπο. Επίσης, ο νόμος προβλέπει τη θέσπιση περιορισμών ως προς τις τιμές πωλήσεως κατοικιών ή άλλων κτισμάτων ή οικοδομήσιμων χώρων και άλλες δεσμεύσεις . Επίσης μπορεί να προβλέπονται περιορισμοί στο ύψος του συντελεστή κέρδους ή μέρους αυτού για ορισμένους σκοπούς. Οι περιορισμοί αυτοί επιβάλλονται για να αποφευχθεί ο κίνδυνος οποιασδήποτε κερδοσκοπίας αλλά και για την εξυπηρέτηση κατά προτεραιότητα των κατοίκων της Ζώνης ή άλλων κατηγοριών προσώπων που χρήζουν ιδιαίτερης μέριμνας.
η. Κτηματογράφηση της Ζώνης Ενεργού Πολεοδομίας
Οταν λέμε Κτηματογράφηση της Ζ.Ε.Π. εννοούμε την εργασία εκείνη που γίνεται προκειμένου να καθοριστούν οι ιδιοκτησίες που περιλαμβάνονται σε όλη την έκταση της Ζώνης, η θέση, τα όρια και το εμβαδόν καθε ιδιοκτησίας καθώς και να προσδιοριστούν οι οικοδομές ή άλλες μόνιμες εγκαταστάσεις ή έργα που περιλαμβάνονται μέσα στις ιδιοκτησίες αυτές.
Η κτηματογράφηση περιλαμβάνει την σύνταξη κτηματογραφικού χάρτη καθώς και κτηματολογικό πίνακα. Ο κτηματογραφικός χάρτης απεικονίζει τις επί μέρους ιδιοκτησίες και τις οικοδομές ή άλλες κατασκευές που υπάρχουν πάνω σ' αυτές. Στον κτηματολογικό πίνακα εμφαίνονται οι φερόμενοι σαν ιδιοκτήτες των ιδιοκτησιών που περιλαμβάνονται στον κτηματολογικό, χάρτη, το εμβαδόν κάθε ιδιοκτησίας, τα κύρια προσδιοριστικά στοιχεία των οικοδομών ή άλλων κατασκευών που υπάρχουν πάνω στις ιδιοκτησίες και κάθε άλλο χρήσιμο στοιχείο.
Η κτηματογράφηση της Ζ.Ε.Π. ενεργείται από το πρώην Υπουργείο Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος (ήδη Υπουργείο Περιβάλλοντος κλπ) ή από ειδικό οργανισμό κτηματογραφήσεων ή από τον ανάδοχο φορέα των έργων Ενεργού Πολεοδομίας ή και από ιδιώτη ή εταιρία.
θ. Απόκτηση ακινήτων της Ζώνης Ενεργού Πολεοδομίας
Τα ακίνητα που περιλαμβάνονται στη Ζώνη Ενεργού Πολεοδομίας μπορεί να αποκτήσει ο ανάδοχος φορέας με τους ακολούθους τρόπους: α) Με παραχώρηση των εκτάσεων του Δημοσίου ή άλλου νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου β) Με άσκηση του δικαιώματος προτίμησης γ) Με αναγκαστική απαλλοτρίωση και δ) Με ελεύθερη συναλλαγή. Ο τελευταίος τρόπος αφορά το Δημόσιο ή δημόσιο οργανισμό που αναλαμβάνει την εκτέλεση του έργου Ενεργού Πολεοδομίας σαν ανάδοχος του έργου .
Οι ιδιωτικοί φορείς μπορούν έτσι κι αλλιώς να συναλλάσσονται ελεύθερα με τρίτους. Αντίθετα, το Δημόσιο και οι δημόσιοι οργανισμοί υπόκεινται στους περιορισμούς και επιβάλλει ο νόμος περί διοικήσεως των δημοσίων κτισμάτων. Π.χ. αν θέλει να αποκτήσει ένα ακίνητο που κρίνεται σαν το μόνο κατάλληλο, τότε απαιτείται η διαδικασία της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης κλπ. Στην περίπτωση της Ενεργού Πολεοδομίας δεν εφαρμόζονται οι περιορισμοί αυτοί και ο ανάδοχος (Δημόσιο ή δημόσιοι οργανισμοί) συναλλάσσεται ελεύθερα, σαν απλός ιδιώτης, με τους ιδιοκτήτες των ακινήτων της Ζώνης και αγοράζει τα ακίνητα αυτά ή τα ανταλλάσσει με δικά του ακίνητα.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με το Ν. 947/79, ο ανάδοχος φορέας δεν απαιτείται να αποκτήσει όλα τα ακίνητα της Ζώνης, όπως αυτό που γινόταν με το Ν.Δ. 1003/71, αλλά εκείνα μόνο τα ακίνητα που χρειάζονται για την ενεργοποίηση της Ζώνης και την εφαρμογή της Πολεοδομικής Μελέτης.
Β. Πως έγινε η διαχείριση της ενεργού πολεοδομίας, που αποφάσισε και ανέλαβε να εκτελέσει η ΑΕ ΚΙΣΣΟΣ, η οποία έχει συσταθεί με τη μορφή της εταιρίας μικτής οικονομίας, όπως η μορφή αυτή έχει αναφερθεί πιο πάνω ;
* Στην περίπτωση της ΖΕΠ Χορτιάτη έγινε ανατροπή του συστήματος ενεργού πολεοδομίας, όπως προβλέπεται από τις άνω διατάξεις, πράγμα που οδήγησε στην παράνομη εκτέλεση του προγράμματος και μάλιστα από παράνομο, αυθαίρετο και μή νομιμοποιούμενο φορέα (ανώνυμη εταιρία), δηλ. εκείνο τον φορέα που δεν έχει νομιμοποιηθεί για την εκτέλεση προγράμματος πολεοδομίας), με τις εξής συνέπειες .
Να :
α-Υπάρχει παραβίαση των διατάξεων του Ν. 947/1979, η οποία, ανεξάρτητα από άλλες συνέπειες που συνδέονται με υπαιτιότητα, έχει ως αποτέλεσμα την αποδυνάμωση ( μη ισχύ) των διοικητικών πράξεων που συνδέονται με την Ενεργό Πολεοδομία και δή των Διαταγμάτων Καθορισμού της Ζ.Ε.Π. και έγκρισης της Πολεοδομικής μελέτης.
Εξάλλου, υπάρχει υποχρέωση ανάκλησης των πράξεων αυτών, η οποία θεσπίζεται ρητά από την παρ. 1 του άρθρ. 60 του Ν. 947/1979, και προσθέτως συνάγεται από τις σαφείς διατάξεις του άρθρ. 10 του Ν. 1337/1983 και των άρθρ. 26-34 του Ν. 947/1979 (Ε. Σπηλιωτόπουλος, Εγχ. Διοικ. Δικ. 1977 παρ. 179, σελ. 172), ανεξάρτητα από την πάροδο μακρού χρόνου, αφού η ανάκληση επιβάλλεται για λόγους δημοσίου συμφέροντος (ΣτΕ 616/1966, 1974/1974, 2413/1971). Την υποχρέωση αυτή της Διοίκησης βεβαίωσε και η απόφαση 3651/1999 της Ολομ. του ΣτΕ , όπως προκύπτει από το περιεχόμενο της που θα αναλυθεί πιο κάτω . Την ανάκληση όμως αυθαίρετα (με το "έτσι θέλω") η Διοίκηση δεν πραγματοποίησε, με διάφορες προφάσεις και ερμηνευτικές παρεκβάσεις του κ. Λαλιώτη, αλλά αυτό δεν αλλάζει την πορεία και την ουσία των πραγμάτων, όπως προέκυψε , μετά τη δικαστική βεβαίωση του ΣτΕ ότι έχει αρθεί αυτοδικαίως η ιδιότητα της ΖΕΠ Χορτιάτη. Η βεβαίωση αυτή δεν συμβιβάζεται με το αβάσιμο επιχείρημα της ΑΕ ΚΙΣΣΟΣ, ότι δηλ. και μετά την απόφαση αυτή,, μπορούν να ενεργοποιηθούν τα πολεοδομικά Διατάγματα σε μια περιοχή, στην οποία έχει αρθεί η ιδιότητα της Ζώνης Πολεοδόμησης (δηλ. με απλά λόγια σε μία περιοχή που δεν έχει σχέδιο πόλεως), πράγμα που είναι όχι μόνο παράλογο, αλλά και δεν μπορεί να στηριχθεί σε καμία νομική βάση , αφού τα Διατάγματα αυτά προϋποθέτουν, για να εφαρμοστούν,την ύπαρξη έγκυρου σχεδίου πόλης ( Ζώνης πολεοδόμησης), που δεν υπάρχει πλέον στην περιοχή ΚΙΣΣΟΣ .
Πάντως, εκείνο που πρέπει να προστεθεί είναι ότι για την μη εφαρμογή από τη Διοίκηση της απόφασης του ΣτΕ, έχει ζητηθεί από εμάς η εφαρμογή των διατάξεων, που προβλέπουν έννομες συνέπειες (πχ ποινικές-πειθαρχικές κυρώσεις)για τη μη συμμόρφωση της Διοίκησης στις αποφάσεις του ΣτΕ, με αίτηση που έχουμε υποβάλει στην αρμόδια Επιτροπή (που εδρεύει στο ΣτΕ) για τη μη συμμόρφωση προς το περιεχόμενο των αποφάσεων του ΣτΕ .
β- Εξάλλου, η αυθαίρετη οικειοποίηση του έργου της Ενεργού Πολεοδομίας προσβάλλει το δημόσιο συμφέρον, αφού η οργανωμένη δόμηση, που προβλέπεται από το νόμο στη Ζώνη Ενεργού Πολεοδομίας, αποτελεί έργο δημόσιας ωφέλειας (άρθρ. 23 παρ. 4 του Ν. 947/1979).
Με την παράνομη και υπαίτια οικειοποίηση του έργου της Ενεργού Πολεοδομίας , αυτό δεν τίθεται σε εφαρμογή, άλλως ματαιώνεται , κατά την διάταξη του άρθρ. 26 του άνω νόμου .Το πρόγραμμα αυτό περιλαμβάνει, εκτός των άλλων, την διευθέτηση του χώρου της ζώνης Ενεργού Πολεοδομίας και την εκτέλεση των προβλεπόμενων οικοδομικών εργασιών της ζώνης (άρθρ. 26 και 28 του Ν. 947/1979).
Για τα έργα αυτά έπρεπε να καταρτιστούν μελέτες, τεχνικές προδιαγραφές και συγγραφή υποχρεώσεων, που περιλαμβάνουν τους τεχνικούς όρους της σύνταξης των μελετών και της εκτέλεσης των έργων. Τα πιο πάνω στοιχεία αποτελούν περιεχόμενο της καταρτιζόμενης σύμβασης αναθέσεως του έργου , η οποία προβλέπει επίσης προθεσμίες για την εκτέλεση των έργων συνολικά ή σε φάσεις, τις εγγυήσεις για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που αναλαμβάνει ο ανάδοχος, τις τυχόν κυρώσεις και το εργολαβικό αντάλλαγμα για την εκτέλεση του έργου (άρθρ. 28 του άνω νόμου).
γ- Η αποδυνάμωση των άνω διοικητικών πράξεων είναι εντονότερη στην περίπτωση της ΖΕΠ Χορτιάτη, αφού δεν έχει καταρτιστεί, με νόμιμη διαδικασία, το Πρόγραμμα Ενεργού Πολεοδομίας, ούτε έχει καταρτιστεί σύμβαση ανάθεσης του έργου της Ενεργού Πολεοδομίας, οπότε, εφόσον δεν υπάρχει πρόγραμμα ούτε ανάδοχος να το εφαρμόσει, υπάρχει εμφανώς εκτροπή από την λειτουργία της Ενεργούς Πολεοδόμησης, που έχει ως συνέπεια την αποδυνάμωση, δηλ. τη μη εφαρμογή όλων των διοικητικών πράξεων και αδειών, που συνδέονται με την αυθαίρετη οικειοποίηση του ρόλου του αναδόχου (άρθρ. 60 παρ. 1 του Ν. 947/1979, αλλά και πλέγμα των διατάξεων 26-34 του ίδιου νόμου).
δ- Στην προκείμενη περίπτωση, πριν από τον χαρακτηρισμό της άνω περιοχής (ως Ζ.Ε.Π. Χορτιάτη), συνεστήθη ανώνυμη εταιρεία μικτής οικονομίας με την επωνυμία "Ανώνυμη Τεχνική Εταιρεία ΚΙΣΣΟΣ Α.Ε." και τον διακριτικό τίτλο "ΚΙΣΣΟΣ ΕΜΟ" , με το συμβολαιογραφικό έγγραφο 39962/26-6-1984 του Συμβ/φου Θεσ/νίκης Χαριλάου Σουμελίδου, εγκρίθηκε το καταστατικό της και δόθηκε σχετική άδεια με την απόφαση ΕΜ 12041/19-9-84 του Νομάρχη Θεσσαλονίκης, που έχει δημοσιευθεί στην Ε.τ.Ε./τ. ΑΕ και ΕΠΕ, Φύλλο 2821/20-9-84.
Ιδρυτικά μέλη της άνω εταιρείας είναι η πρώην Κοινότητα Χορτιάτη Θεσ/νίκης και ο Συνεταιρισμός Διπλωματούχοι Μηχανικών τμ. Κεντρικής Μακεδονίας του Τ.Ε.Ε., σκοπός δε της εταιρείας είναι, μεταξύ άλλο, η μελέτη και εκτέλεση έργων Ενεργού Πολεοδομίας.
Η επιλογή της επωνυμίας της ανώνυμης εταιρείας και του διακριτικού τίτλου της (η λέξη ΚΙΣΣΟΣ είναι τοπωνύμιο του χώρου όπου σχεδιάστηκε να κατασκευασθεί ο ομώνυμος οικισμός) και η επιλογή ως σκοπού της νέας εταιρείας της εκτέλεσης έργου Ενεργού Πολεοδομίας, δηλώνει εμφανώς ότι η συσταθείσα ανώνυμη εταιρεία επέλεξε εκ των προτέρων σαφώς να αναλάβει το ρόλο αναδόχου των έργων της ορεινής περιοχής ΙΣΕΝΛΙ Χορτιάτη ως ζώνης Ενεργού Πολεοδομίας, χωρίς την ανάθεση του έργου αυτού από το κράτος .
Η θέληση για την ανάληψη έργου ΖΕΠ, ερήμην του κράτους, εκδηλώθηκε πλέον σαφώς με την κατάρτιση του εργολαβικού συμβολαίου 44458/7-6-1989 του Συμ/φου Θεσσαλονίκης Χαριλάου Σουμελίδη, για την ανάληψη της εκτέλεσης του έργου της ΖΕΠ Χορτιάτη από την εταιρία ΚΙΣΣΟΣ, κατά παράβαση των διατάξεων που ρυθμίζουν τις ζώνες ενεργού πολεοδομίας.
ε. Συνοπτικά κρίνοντας , έχουμε ενώπιον μας , τη διάταξη της παρ. 2 του άρθρ. 28 του Ν.2742/1999,η ισχύς της οποίας προηγήθηκε από τη δημοσίευση της απόφασης 3561/1999 της Ολομ. του ΣτΕ, οπότε οδηγούμεθα κατ-ανάγκη στα εξής συμπεράσματα :
Η διάταξη του νόμου αυτού αφορά τα έργα υποδομής της Ζώνης Ενεργ. Πολεοδομίας, η εκτέλεση των οποίων έργων είχε γίνει πριν από την έκδοση του νόμου . Σύμφωνα με τη διάταξη αυτή , που έχει ψηφιστεί με τον πιο πάνω τρόπο, θεωρούνται ότι τα έργα υποδομής( και μόνο αυτά), που έχουν εκτελεστεί κατ-εφαρμογή της μέχρι τότε ισχύουσας πολεοδομικής μελέτης, είναι νόμιμα", ακόμα και αν της εκτελέσεως των έργων υποδομής δεν είχε προηγηθεί η σύναψη της συμβάσεως αναθέσεως του έργου ανάπτυξης της ζώνης πολεοδομίας.
Μετά την δημοσίευση όμως της δικαστικής απόφασης της Ολομ. του ΣτΕ, που δημιούργησε δεδικασμένο ότι έχει αρθεί(δεν ισχύει πλέον) η ΖΕΠ Χορτιάτη και εντέλλεται η Διοίκηση να καταργήσει και τυπικά τα πιο πάνω πολεοδομικά Διατάγματα, αίρεται η νομική βάση ισχύος της ΖΕΠ και της πολεοδομικής μελέτης και συνεπώς δεν μπορεί να συνεχιστεί η εκτέλεση των υπόλοιπων έργων του προγράμματος πολεοδόμησης, (η οποία περιλαμβάνει όχι μόνο τα έργα υποδομής την οποία νομιμοποιεί η πιο πάνω διάταξη, αλλά και τα υπόλοιπα έργα του προγράμματος, που έχουν αναφερθεί πιο πάνω, μέχρι την ολοκλήρωση της ΖΕΠ ) .
Γ- Η αναφορά στο περιεχόμενο της απόφασης 3651/1999 της Ολομ. του ΣτΕ, της οποίας αποσπάσματα παραθέτουμε πιο κάτω, γίνεται για να ενημερωθούν οι αρμόδιες αρχές, ότι δεν μπορούν πλέον να ενεργοποιηθούν τα πιο πάνω οικιστικά Διατάγματα, ούτε και να αναβιώσει η ιδιότητα της περιοχής ως ζώνης πολεοδομίας, μετά τη διαπιστωτική κρίση του Ανώτατου Δικαστηρίου ότι έχει αρθεί αυτοδικαίως η ιδιότητα της περιοχής ως ΖΕΠ, πράγμα που σημαίνει πρακτικά ότι η περιοχή δεν έχει πλέον σχέδιο πόλεως και συνεπώς δεν μπορεί πλέον να ισχύσει και να επιφέρει έννομα αποτελέσματα ως οικιστική ζώνη .
Συνεπώς είναι αβάσιμα τα υποστηριζόμενα από το Δήμο, ότι μπορεί να συνεχιστούν τα έργα της οικιστικής ζώνης, με βάση τα πιο πάνω Διατάγματα, που έχουν αποδυναμωθεί , ανεξάρτητα από την μη τυπική κατάργηση τους από τη Διοίκηση .
---------------------
· Απόσπασμα από την απόφαση 3651/1999 του ΣτΕ
..Η Α.Ε. Κισσός, μετά τη σύστασή της ως εταιρείας μικτής οικονομίας μεταξύ της Κοινότητας Χορτιάτη, που ανέλαβε το 51% των μετοχών και του οικοδομικού συνεταιρισμού (Μηχανικών) που ανέλαβε το 49% των μετοχών, επιδίωξε την οικιστική αξιοποίηση έκτασης 2038 στρεμμάτων, που αποτελεί τμήμα του πρώην ανταλλάξιμου κτήματος Ισενλή στην περιοχή της Κοινότητας Χορτιάτη , (το οποίο) ανήκε αρχικώς στην Κοινότητα Χορτιάτη. Η έκταση αυτή, κατόπιν συνεισφοράς τμήματός της στην άνω εταιρεία, ανήκει κατά συγκυριότητα σε αυτήν (960 στρ.) και την (πρώην) Κοινότητα Χορτιάτη (1078 στρ.). Μετά την έκδοση, της κατόπιν αιτήσεως, της βεβαιώσεως του Δασάρχη Θεσσαλονίκης (3136/8.7.86) περί του χορτολιβαδικού και μη δασικού χαρακτήρος της εν λόγω εκτάσεως, η εταιρεία εμερίμνησε για την έκδοση του π.δ. από 26.8.86 (Φ. 721 -Δ) περί καθορισμού της εκτάσεως αυτής ως Ζ.Ε.Π. και, ακολούθως του π.δ. από 15.4.1988 (φ. 382- Δ), με το οποίο εγκρίθηκε η πολεοδομική μελέτη της Ζ.Ε.Π.
Εν τω μεταξύ, μετά τον καθορισμό της ΖΕΠ, η αυτή εταιρεία , δυνάμει και της 44458/7.6.89 συμβολαιογραφικής πράξης του συμβολαιογράφου Θεσσαλονίκης Χαρ. Σουμελίδη, ανέλαβε και εκτέλεσε σημαντικό μέρος των έργων υποδομής της ΖΕΠ (διαμόρφωση τετραγώνων, οδικό δίκτυο, δίκτυα αποχέτευσης, ύδρευσης, φωτισμού κλπ.), χωρίς προηγουμένως να έχει υπογραφεί η σύμβαση ανάθεσης του έργου ανάπτυξης της παραπάνω ΖΕΠ μεταξύ της εταιρείας αυτής ως αναδόχου φορέα και του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων λργων, όπως απαιτείται σύμφωνα με τις προαναφερθείσες διατάξεις.
Για το λόγο δε αυτόν, της μη υπογραφής της ανωτέρω απαιτουμένης συμβάσεως, κρίθηκε ως μη νόμιμη και ακυρώθηκε, με την 2757/94 απόφαση της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας, οικοδομική άδεια (1390/22.7.1992) χορηγηθείσα στην εταιρία για ανέγερση διώροφης κατοικίας στο Ο.Τ. 102 της εν λόγω ΖΕΠ.
Ως βεβαιώνει δε το Δικαστήριο με την μνημονευθείσα απόφασή του, η σύμβαση αυτή δεν είχε υπογραφεί ούτε μέχρι τη συζήτηση της υπόθεσης στο ακροατήριο (4.2.1994).
Εξάλλου, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου της κρινομένης υποθέσεως τέτοια σύμβαση δεν υπεγράφη ούτε μεταγενεστέρως και δη μέχρι την υποβολή από τους αιτούντες της 12375/21.9.95 αιτήσεως στο Υπουργείο ΠΕΧΩΔΕ να ανακαλέσει τα Π.Δ. από 26.8.86 (Φ. 721 -Δ) και 15.4.1988 (Φ. 382-Δ), με τα οποία καθορίσθηκε η εν λόγω Ζ.Ε.Π. και εγκρίθηκε η πολεοδομική της μελέτη, λόγω συνδρομής των προϋποθέσεων του άρ. 26 παρ. 2 του ν. 947/79.
Η αίτηση αυτή απερρίφθη σιωπηρώς από τη Διοίκηση διά της παρόδου απράκτου τριμήνου από την υποβολή της. Με τα δεδομένα όμως αυτά και σύμφωνα με όσα εξετέθησαν στην όγδοη σκέψη, υφίστατο εν προκειμένω υποχρέωση της Διοικήσεως να εκδώσει πράξη άρσεως του χαρακτηρισμού της εν λόγω εκτάσεως ως Ζ.Ε.Π., εφόσον μετά το χαρακτηρισμό αυτόν παρήλθε διάστημα μεγαλύτερο της πενταετίας χωρίς να τεθεί σε εφαρμογή το πρόγραμμα ενεργού πολεοδομίας διά της διευθετήσεως του χώρου και της εκτελέσεως οικοδομικών εργασιών επί τη βάσει των όρων της συμβάσεως, ως ρητώς ορίζεται στο εδ. ε του άρ. 26 του ν. 947/79, δεδομένου ότι η σύμβαση αυτή ουδέποτε υπεγράφη.
Συνεπώς είναι μη νόμιμη και ακυρωτέα η προσβαλλομένη παράλειψη της Διοικήσεως να προκαλέσει την έκδοση προεδρικού διατάγματος περί άρσεως του καθορισμού ορεινής εκτάσεως 2.038 στρ. στην περιοχή "Ισενλή" της Κοινότητας Χορτιάτη Θεσσαλονίκης ως Ζ.Ε.Π., γενομένου διά του από 26.8.86 π. δ/τος (φ. 721- Δ), συνακολούθως δε και περί καταργήσεως του από 15.4.88 π. δ/τος (Φ 382 -Δ) με το οποίο εγκρίθηκε η πολεοδομική μελέτη της Ζ.Ε.Π., όπως βασίμως προβάλλεται με την αίτηση ακυρώσεως. η δε υπόθεση πρέπει να αναπεμφθεί στη Διοίκηση για να προβεί στη κατά τα άνω νόμιμη οφειλομένη ενέργεια της άρσεως του χαρακτηρισμού της επίδικης εκτάσεως ως ΖΕΠ και της καταργήσεως του ρυμοτομικού της σχεδίου.
Δ ι ά τ α ύ τ α
Δέχεται την αίτηση. Ακυρώνει την παράλειψη της Διοικήσεως να καταργήσει την ισχύν των Π.Δ/των από 26.8.86 (Φ. 721- Δ) και από 15.4.88 (Φ. 382- Δ). Αναπέμπει την υπόθεση στη Διοίκηση για να προβεί στις νόμιμες οφειλόμενες ενέργειες, σύμφωνα με το σκεπτικό.
Δ- Το αδιέξοδο που έχει δημιουργηθεί από τα πιο πάνω δεδομένα , επιχειρεί ο Δήμος να καλύψει με την έκδοση της πρόσφατης πρότασης του Δημοτικού Συμβουλίου (6/2013) , με τη υποστήριξη μάλιστα επιχειρημάτων, τα οποία δεν αντέχουν στην στοιχειώδη νομική λογική .
Με την πρόταση του Δήμου ζητείται η αναστολή επί δύο χρόνια της διαδικασίας υποβολής αντιρρήσεων, εναντίον των δασικών χαρτών της τοπικής ενότητας Χορτιάτη του Δήμου Πυλαίας Χορτιάτη, που περιέχει και τη ΖΕΠ Χορτιάτη, θεωρώντας ότι ισχύουν τα πιο πάνω Διατάγματα . και μάλιστα επισυνάπτει για το σκοπό αυτό και σχέδιο απόφασης προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος. Βέβαια ο απώτερος σκοπός της απόφασης είναι η ενεργοποίηση της πολεοδόμησης, με το πρόσχημα της κατάρτισης των δασικών αρχών .
Ως βάση για την αναστολή αυτή, προτείνεται η ανάλογη εφαρμογή της διάταξης του άρθρ. 24 του Ν. 3889/2010 , και για την περιοχή ΚΙΣΣΟΣ.Οι διατάξεις του άρθρου αυτού όμως ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΕΦΑΡΜΟΣΤΟΥΝ, ΟΥΤΕ ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ, ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΚΙΣΣΟΣ, για τους εξής λόγους :
-Οι διατάξεις αυτές αφορούν παλαιούς οικισμούς , που περιλαμβάνονται και χαρακτηρίζονται μεν στο δασικό χάρτη ως δασικές εκτάσεις, οι οποίοι όμως (οικισμοί), που υπάρχουν ως οικισμοί στην πραγματικότητα, δεν έχουν εγκριθεί από τη Διοίκηση, δηλ. δεν έχει εφαρμοστεί η νόμιμη διαδικασία για την έγκρισή τους, π.χ. δεν υπάρχει πρόταση του Δήμου για την έγκριση, δεν υπάρχει γνωμοδότηση του Κοινοτικού ή Δημοτικού Συμβουλίου, δεν υπάρχει γνωμοδότηση του κεντρικού ΣΧΟΠ και δεν υπάρχει απόφαση (έγκριση) του οικισμού από τον αρμόδιο Υπουργό (παλαιότερα Χ.Ο.Π.) ή τον Νομάρχη , με την οποία απόφαση ορίζονται και οι όροι και περιορισμοί δόμησης (βλ .Π.Δ/γμα 842/1980) .
Στην περίπτωση όμως της ΚΙΣΣΟΣ όχι μόνο δεν υπάρχει έγκριση οικισμού, ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΝ ΟΙΚΙΣΜΟΣ, όπως τον εννοεί ο νόμος και συνεπώς δεν τίθεται ζήτημα αν υπάρχει ή όχι έγκριση οικισμού, κατά την πιο πάνω έννοια . Επί πλέον με την απόφαση 3651/1999 της Ολομέλειας του ΣτΕ διαπιστώθηκε ότι έχει αποχαρακτηριστεί ως πολεοδομική ζώνη η περιοχή ΚΙΣΣΟΣ και αυτό έγινε σύμφωνα με το νόμο (αυτοδίκαια) και όχι με κάποια διοικητική πράξη . Συνεπώς δεν υπάρχει καν η έννοια του οικισμού, όπως τον εννοεί ο νόμος , πράγμα που αποτελεί ανυπέρβλητο κώλυμα για την εφαρμογή της πιο πάνω διάταξης του άρθρου 24 του Ν.3889/2010 στη περιοχή ΚΙΣΣΟΣ .
- Το άρθρο αυτό έχει εφαρμογή σε περίπτωση ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ ΤΗΣ ΔΑΣΙΚΗΣ ΜΟΡΦΗΣ, όταν δηλ. ο πραγματικά υπάρχων σήμερα οικισμός ,περιλαμβάνεται μεν στον δασικό χάρτη και χαρακτηρίζεται ως δασική έκταση , αλλά στο παρελθόν , με κάποια νόμιμη διοικητική πράξη έχει αρθεί ο δασικός χαρακτήρας ,πχ επιτράπηκε η εκχέρσωση της έκτασης για γεωργική -δενδροκομική καλλιέργεια , με συνέπεια η μορφή της έκτασης να έχει μεταβληθεί από δασική σε άλλη μορφή (αγροτική) .
Ο νομοθέτης στην περίπτωση αυτή σκέφθηκε ότι δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις του δασικού χαρακτήρα της περιοχής, διότι αυτός έχει μεταβληθεί με νόμιμη διοικητική πράξη .
Ούτε και η προϋπόθεση αυτή υπάρχει στην περίπτωση της ΚΙΣΣΟΣ , διότι δεν έχει αρθεί ,με διοικητική πράξη, ο δασικός χαρακτήρας της έκτασης. Αντίθετα βεβαιώνεται και από τον σχετικό φάκελο της δασικής υπηρεσίας, που περιέχει 22 έγγραφα για το δασικό χαρακτήρα της περιοχής .Μάλιστα, με την έκδοση της απόφασης 6/1995 της Α/θμιας απόφασης της Επιτροπής Ε.Ε.Δ.Α. Ν.Θεσσαλονίκης, που ισχύει και σήμερα, αφού δεν ακυρώθηκε δικαστικά, ολόκληρη η περιοχή ΚΙΣΣΟΣ κρίθηκε δασική και αναδασωτέα και συνεπώς ,. Εξάλλου, μετά την διαπίστωση ότι δεν υπάρχει πλέον σχέδιο πόλης στην ίδια περιοχή, ο δασικός χαρακτήρας της είναι αναμφισβήτητος, αφού δεν υπάρχει θέμα μεταβολής της δασικής μορφής και επί πλέον, από τη διάταξη της παρ. 6 περ. 3 του άρθρ. 3 του Ν.998/1979, προκύπτει ότι, όταν δεν υπάρχει έγκυρο σχέδιο πόλης, ή όταν κριθεί ότι το σχέδιο πόλης έχει αρθεί από το νόμο, εξακολουθεί να υπάρχει ο δασικός χαρακτήρας της περιοχής, όπως συμβαίνει στη περίπτωση ΚΙΣΣΟΣ, όπου πριν από τον σχεδιασμό της ΖΕΠ, υπήρχε στην περιοχή 66% δασική βλάστηση, όπως βεβαιώνουν οι δασικές αρχές και η πιο πάνω απόφαση της Α/θμιας Επιτροπής , αλλά και μετά την άρση της ιδιότητας της περιοχής ως Ζώνης πολεοδόμησης, αναβίωσε ο δασικός χαρακτήρας της περιοχής , χωρίς έκτοτε να υπάρχει μεταβολή του χαρακτήρα αυτού .
Για τους λόγους που έχουν εκτεθεί, η απόφαση του Δήμου που επιδιώκει να αλλάξει η μορφή του δασικού χάρτη , ώστε να χαρακτηρισθεί η περιοχή ως οικιστική, δεν μπορεί εφαρμοστεί Αλλά, για να ενισχύσει την πρόταση του ο Δήμος ανακάλυψε τώρα εκ των υστέρων και την κοινωνική διάσταση του ζητήματος (ότι δηλ. στα οικόπεδα που θα πάρει ο Δήμος, θα στεγάσει 260 οικογένειες που ήταν θύματα του ολοκαυτώματος και τώρα μένουν άστεγα, πράγμα που δεν είναι αλήθεια Ποιός είναι σήμερα άστεγος στην περιοχή του οικισμού Χορτιάτη ; Για τους κατοικούντες στο Χορτιάτη, κανένας .
Το ζήτημα αυτό (στεγαστικό) δεν έχει τεθεί μέχρι σήμερα , αλλά η πρόταση επιχειρεί να το συνδέσει, για να στηρίξει τον δήθεν κοινωνικό χαρακτήρα της πρότασης. Μέχρι σήμερα ήταν δεδομένο ότι ο Δήμος τα οικόπεδα της αντιπαροχής του για την παραχώρηση της έκτασης στην εταιρία Α.Ε. ΚΙΣΣΟΣ, θα τα πωλήσει εν καιρώ και με το τίμημα των οικοπέδων θα ενισχύσει τα έσοδα του Δήμου .
Εν τέλει ρωτάμε τον Δήμο ,πώς θέλει το βουνό του Χορτιάτη ; θέλει ένα βουνό κτισμένο, όπως το Πανόραμα, ή ένα βουνό με δασική βλάστηση, όπως ήταν ανέκαθεν το ιστορικό βουνό του Χορτιάτη, από τότε τουλάχιστον που αναγνωρίστηκε ως Κοινότητα ; Νομίζουμε ότι το δημοτικό συμβούλιο βλέπει το βουνό ως δομήσιμη επιφάνεια , αφού, όπως φαίνεται, δεν διατηρεί μνήμες από το Χορτιάτη και τους κατοίκους της πόλης, που παραθέριζαν τα καλοκαίρια στο χωριό.
Θέλει ένα τμήμα του βουνού αυτού , (στη θέση ΚΙΣΣΟΣ με έκταση 2.038 στρεμ..), που είχε δασική βλάστηση 66%, όταν σχεδιάστηκε η ΖΕΠ, ή θέλει μεζονέτες κλπ στη θέση του, κατάσταση που την ονομάζει ο Δήμος "επένδυση", η οποία βέβαια θα επεκταθεί και στο άλλο τμήμα του βουνού προς τη Θέρμη, όπου η πρώην κοινότητα έχει , όπως και ο Χορτιάτης, δικαιώματα ιδιοκτησίας από την παραχώρηση περιουσίας του Δημοσίου ;
Θέλουμε να σώσουμε ή να καταστρέψουμε το δασικό περιβάλλον, για λίγους ψήφους Μηχανικών και μερικά οικόπεδα που θα κοπούν πάνω στην πλάτη του βουνού , ώστε να διευκολυνθεί η δόμηση μαζικών κατοικιών , όπως είναι η ΖΕΠ ;
Οικολογικές Οργανώσεις