Παφάφειο, οικία Καμπίτογλου, οικία Πανέτσου ορισμένες απ’ αυτές. Το μεγάλο του όνειρο όμως, η δημιουργία ενός πρωτοποριακού για την εποχή Ξενοδοχειακού συγκροτήματος, ΜΕΓΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΝ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟΝ το ονόμαζε ο ίδιος, δεν μπόρεσε να υλοποιηθεί ποτέ. Όπως και άλλα σχέδιά του για τον Χορτιάτη που βαθιά ερωτεύτηκε.
Μέρος απ’ το πλούσιο αρχείο του (σχέδια, άρθρα, μακέτες κ.λ.π.) που μας παραχωρήθηκε απ’ τον συγγενή του και πολύ καλό μας φίλο κ. Γιάννη Παρθενίου, νεοχορτιατνό, ελπίζουμε πολύ σύντομα να εκθέσουμε σε ανάλογη εκδήλωση.
Εμείς τέλος συμφωνούμε απόλυτα με την πρόταση που παρακάτω παραθέτει ο Άκης Αναστασίου, για την ονομασία του δρόμου που διασχίζει τον Εξοχικό οικισμό «οδό Ζ. ΠΛΕΫΜΠΕΡ». Είναι η ελάχιστη τιμή που η κοινωνία του Χορτιάτη υποχρεούται να προσφέρει σ’ ένα πρόσωπο που ανήκει στην ιστορία του.
Σκαλίζοντας τη νεότερη ιστορία του Χορτιάτη και ανατρέχοντας 70 χρόνια πίσω, δεν μπορούμε να μην σταθούμε στην παρουσία του ΖΟΖΕ ΠΛΕΫΜΠΕΡ.
Υπήρξε Μηχανικός-Αρχιτέκτων-Αξιωματικός του Ελληνικού Τάγματος του Σωτήρα και μέλος της Επιτροπής Νέου Σχεδίου πόλεως Θεσσαλονίκης μετά τη μεγάλη πυρκαγιά της πόλης το 1917.
Οι πληροφορίες που έχουμε για το ΖΟΖΕ ΠΛΕΫΜΠΕΡ μνημονεύονται και στα ιστορικά αρχεία της πόλης της Θεσσαλονίκης.
Ωστόσο, στο κείμενο που ακολουθεί, θεωρήσαμε σκόπιμο να τον γνωρίσουμε κυρίως μέσα από τις περιγραφές ανθρώπων που τον γνώρισαν, αλλά και από ένα αυθεντικό προσωπικό του κείμενο που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ» την περίοδο του Μεσοπολέμου.
Οι περιγραφές των ανθρώπων που τον γνώρισαν, συμφωνούν στο στοιχείο ότι ο ΖΟΖΕ ΠΛΕΫΜΠΕΡ ήταν μια αρχοντική προσωπικότητα με οράματα και βαθύ πολιτισμό. Τούτα άλλωστε τα διακρίνει ο καθένας πολύ εύκολα αν αναλύσει το άρθρο του σχετικά με τον Χορτιάτη.
Μεταφέρουμε αυτούσια την εισαγωγή του άρθρου:
«Από ετών παρακολουθώ εν όνειρον το οποίον θα ηυχόμην να επραγματοποιείτο δι’ όλους. Το όνειρον τούτο επραγματοποιήθη δι’ εμέ και δια τους ιδικούς μου, και δια φίλους μου τινάς οίτινες ηκολούθουν παρόντες και ενστερνίσθησαν τας ιδέας μου.
Ως και ανωτέρω αναφέρω θα ηυχόμην το όνειρο τούτο να εγίνετο πραγματικότης δι’ όλους. Φρονώ ότι είναι δυνατόν. Φρονώ ότι είναι ανάγκη κοινωνική η εκλαΐκευση των απολαύσεων.
Αυτό είναι ο πραγματικός σοσιαλισμός, και όχι η ουτοπία των προπαγανδιστικών διδασκαλιών, ήτις ως μόνο αποτέλεσμα δύναται να έχει τον υπερεθισμόν των πνευμάτων και των παθών».
Και συνεχίζει σε άλλο σημείο:
«Ο άνθρωπος δεν είναι δυνατόν να αρκεσθεί μόνον εις τον επιούσιον άρτον, τον οποίον πολλάκις κερδίζει με δυσκολίαν. Ούτε είναι αρκετή ζωή άνευ χαράς, ζωή στενόχωρος την οποίαν ο λαός ζει με την οικογένειάν του εν μέσω του σημερινού δυσκόλου περιβάλλοντος, και μάλιστα ως επί το πλείστον εις κατοικίας ανθυγιεινάς. Και δεν είναι παράξενον αν εξανίσταται όταν βλέπει ότι οι ευνοούμενοι της τύχης ζουν άλλην ζωήν με άλλας απολαύσεις με άλλας ανακουφίσεις, τας οποίας αυτός δεν δύναται, ούτε δεν έχει ελπίδας να επιτύχει ούτε δια τον εαυτόν του, αλλ’ ούτε δια τους ιδικούς του. Πρέπει να παραδεχθώμεν ότι η ζηλοτυπία δημιουργεί την ανανάκτησιν του πτωχού και ότι η αδιαφορία των ευπορούντων ενισχύει την αγανάκτησιν ταύτην και την εξωθεί μέχρι των άκρων».
Και ο ΖΟΖΕ ΠΛΕΫΜΠΕΡ κλείνει την εισαγωγή του άρθρου του ως εξής:
«…Θα προσπαθήσω άπαξ έτσι να διαβεβαιώσω, να καταπείσω τας Αρχάς, τους ευπορούντας, τους κεφαλαιούχους της Θεσσαλονίκης, ότι είναι δυνατόν, χωρίς απολύτως τον ελάχιστον κίνδυνον, να συνδυασθεί το ατομικόν συμφέρον με το συμφέρον ολοκλήρου του πληθυσμού. Να διαβεβαιώσω και να καταπείσω όλους ότι είναι δυνατόν πολύ ευκόλως να σκορπίσωμεν εις πάντας την χαράν της ζωής εις την ύπαιθρον, εις το βουνόν, βουνόν ζωογόνον το οποίον ευρίσκεται τόσον πλησίον μας.
Εις το βουνό Χορτιάτη υπάρχει θέσις δι’ όλους! Βεβαίως όλα αυτά δέον να οργανωθούν και να συνδεθούν κανονικά τα μέρη τα οποία εξυπηρετούν».
Προσέχοντας την παραπάνω εισαγωγή του άρθρου διακρίνουμε ένα κείμενο σαφώς πολιτικό, με διάχυτο ανθρωπισμό. Από το άρθρο του πηγάζουν θέσεις που φανερώνουν την πολιτική του επίδραση από τους Γάλλους φιλοσόφους – μεταρρυθμιστές Ζαιν-Σιμόν και Σάρλ Φουριέ.
Το άρθρο του, αποκαλύπτει έναν άνθρωπο που παρακολουθούσε τα πολιτικά κοινωνικά δρώμενα της εποχής του, που έβλεπε μακριά και προηγείτο της εποχής του. Η ικανότητά του αυτήν τον έφερε στον Χορτιάτη.
Σε εποχές που ο Χορτιάτης ήταν απρόσιτος, τον έβλεπε σαν ένα θαυμάσιο λαϊκό θέατρο.
Με σεβασμό στον τόπο πρότεινε μια σειρά έργων για την ανάπλαση και διαμόρφωση του χωριού και της γύρω περιοχής. Πρότεινε ένα πρόγραμμα έργων που ακόμα και σήμερα, 70 χρόνια μετά, αδυνατούν να συλλάβουν οι αρμόδιοι. Στο άρθρο του αναπτύσσει μια πλούσια επιχειρηματολογία για την αναγκαιότητα των «θέσεων» που προτείνει και κλείνει ως εξής:
«Ηθικά και υλικά φυσικά αποτελέσματα τα οποία θα επιφέρουν μιαν ευεργετικήν επίδρασιν επί ύλην των πνευμάτων και επί των πλέον αδιαλλάκτων, αποτελέσματα τα οποία θα συντελέσουν εις την προσέγγισιν των λαϊκών στοιχείων, τα οποία ευρίσκονται κεχωρισμένα λόγω των συνθηκών διαβιώσεως, λόγων των ιδεών, λόγω προλήψεων, λόγω αντιλήψεων κ.λ.π.
Ανάπτυξις του εθνικού τουρισμού. Γενικώς θα καταστήσωμεν γνωστάς και προσιτάς θαυμασίας καλλονάς της ελληνικής γης…»
Ο ΖΟΖΕ ΠΛΕΫΜΠΕΡ ξεκίνησε με ένα μικρό «επιτελείο 2-3 ανδρών την πραγμάτωση του ονείρου του. Ήρθε στον Χορτιάτη, διαμόρφωσε πλήρες τοπογραφικό σχέδιο με θέσεις κτισμάτων διαφόρων χρήσεων. Στην προσπάθειά του αυτή είχε τη βοήθεια της τότε κοινοτικής αρχής. Ωστόσο το πρόγραμμα χρειαζόταν πολλά χρήματα. Υποχρεώθηκε σε δανεισμό από την Ε.Τ.Ε. Το βάρος ήταν δυσβάστακτο.
Με την πρώτη οικονομική αδυναμία, αντί στηρίξεως, ο τότε Διευθυντής της Ε.Τ.Ε. του άρπαξε στην κυριολεξία –δι’ ίδιον όφελος μάλιστα – το σπίτι που έκτισε στην περιοχή Αγ. Προδρόμου. Στο σημείο αυτό σταμάτησε η δεκάχρονη και πλέον προσπάθειά του. Έφυγε, αφήνοντας πίσω σχέδια, προγράμματα, συνεργάτες και ένα ανεκπλήρωτο όνειρο.
Θεωρώ ότι αποτελεί χρέος της σημερινής κοινοτικής αρχής, ως στοιχειώδη εκτίμηση στην προσπάθεια του ΖΟΖΕ ΠΛΕΫΜΠΕΡ, να δοθεί το όνομά του στον δρόμο που διασχίζει τον «Εξοχικό συνοικισμό Χορτιάτη».